Τι να κάνετε αν έχετε καούρα

Τι είναι η καούρα;

Η καούρα είναι ένα κοινό γαστρεντερικό σύμπτωμα που μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και να διαταράξει την ποιότητα ζωής των ατόμων.

Ως καούρα ορίζεται το αίσθημα καύσου (καψίματος) στο στήθος, πίσω από το στέρνο, που μπορεί να επεκτείνεται μέχρι και το λαιμό.

Αυτό το αίσθημα καψίματος αποτελεί βασικό σύμπτωμα των ατόμων με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), όπου παρατηρείται παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες αυτή η παλινδρόμηση αποφεύγεται χάρη στη δράση ενός σφιγκτήρα, του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα (ΚΟΣ). Ωστόσο, ο μηχανισμός αυτός μπορεί να διαταραχθεί είτε παροδικά (π.χ. λόγω αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης) είτε μόνιμα (π.χ. λόγω κάποιας χειρουργικής επέμβασης), με αποτέλεσμα να μην αποτρέπεται η παλινδρόμηση του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο και να προκαλείται αυτό το δυσάρεστο σύμπτωμα.

Που οφείλονται οι καούρες;

Κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με αδύνατο σφιγκτήρα (ΚΟΣ) και αυτό έχει σαν συνέπεια να βιώνουν συχνά καούρες.

Άλλοι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου και κατ επέκταση σε καούρες είναι:

• Διατροφή. Διάφοροι διατροφικοί παράγοντες έχουν «ενοχοποιηθεί» για την εμφάνιση των συμπτωμάτων της καούρας. Για παράδειγμα, τα λιπαρά γεύματα, τα καφεϊνούχα ροφήματα, το αλκοόλ, τα πικάντικα και καυτερά τρόφιμα φαίνεται να συσχετίζονται με την εμφάνιση της καούρας.
• Κάπνισμα
• Άγχος και στρες
• Παράγοντες που οδηγούν σε αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση. Για παράδειγμα, το υπερβάλλον σωματικό βάρος και η εγκυμοσύνη μπορούν να αυξήσουν την πίεση στο στομάχι και να συμβάλουν στην παλινδρόμηση του οξέος.
• Φάρμακα π.χ. ορισμένα αντιφλεγμονώδη

Μπορεί η καούρα να υποκρύπτει κινδύνους για την υγεία μας;

Οι «καούρες» συνήθως δεν αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για την υγεία μας. “Κάψιμο” στο στήθος μπορεί όλοι να έχουμε αισθανθεί κάποιες φορές, ιδίως μετά την κατανάλωση μεγάλων γευμάτων ή μετά την υπερκατανάλωση αλκοολούχων ποτών.

Ωστόσο, όταν τα επεισόδια της καούρας είναι επαναλαμβανόμενα επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής του ατόμου τότε εκτός από ένα ενοχλητικό σύμπτωμα μπορεί να συνδέεται με σοβαρές επιπλοκές για την υγεία μας και για αυτό θα πρέπει να ελέγχεται.

Οι επαναλαμβανόμενες καούρες είναι δυνατόν να προκαλέσουν:

• Οισοφαγίτιδα. Η διαρκής παλινδρόμηση των όξινων υγρών ερεθίζει την εσωτερική επιφάνεια του οισοφάγου προκαλώντας φλεγμονή, οδηγώντας στην εκδήλωση οισοφαγίτιδας. Με την πάροδο του χρόνου, η φλεγμονή μπορεί να διαβρώσει τον οισοφάγο, προκαλώντας επιπλοκές όπως αιμορραγία ή αναπνευστικά προβλήματα, όπως λαρυγγίτιδα, πνευμονία από εισρόφηση.
• Στένωση οισοφάγου
• Έλκη στον κατώτερο οισοφάγο. Τα οξέα του στομάχου μπορούν να διαβρώσουν τους ιστούς του οισοφάγου προκαλώντας έλκος. Το έλκος μπορεί να αιμορραγήσει, να προκαλέσει πόνο και να κάνει δύσκολη την κατάποση.
• Μεταπλασία του επιθηλίου του οισοφάγου (οισοφάγος Barrett). Στον οισοφάγο Barrett, το χρώμα και η σύσταση του ιστού της εσωτερικής επιφάνειας του οισοφάγου αλλάζουν. Αυτές οι αλλαγές έχουν συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου.

Ποια είναι η αντιμετώπιση της καούρας;

Οι αλλαγές του τρόπου ζωής αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας για την αντιμετώπιση της καούρας.

Οι κυριότερες αλλαγές του τρόπου ζωής που συστήνονται είναι:

• Αποφυγή κατάκλισης για 2-3 ώρες μετά το γεύμα. Η κατάκλιση στο αριστερό πλευρό πιθανώς να βοηθήσει κάποιους ασθενείς.
• Κατάλληλη θέση ύπνου. Κατάκλιση έχοντας το κεφάλι και τον κορμό υπερυψωμένο.
• Αποφυγή φυσικής δραστηριότητας αμέσως μετά την κατανάλωση του γεύματος.
• Αποφυγή στενών ρούχων, κορσέδων και ζωνών.
• Διακοπή καπνίσματος.
• Μείωση/ διαχείριση του άγχους και του στρες.
• Μείωση του βάρους σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
• Αποφυγή τροφίμων που ερεθίζουν το στομάχι.
• Κατανάλωση συχνών και μικρών γευμάτων.
• Αποφυγή κατανάλωσης νερού και άλλων υγρών κατά την διάρκεια του γεύματος.

Εάν τα συμπτώματα επιμένουν και η καούρα συνεχίζει παρά τις παραπάνω αλλαγές στον τρόπο ζωής, τότε ο θεράπων ιατρός θα εξετάσει την έναρξη κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθούν:

• Αντιόξινα
• Προστατευτικά του βλεννογόνου
• Αναστολείς αντλίας πρωτονίων

Η λήψη αντιόξινων εξουδετερώνει τα οξέα του στομάχου και η συστηματική λήψη αναστολέων αντλίας πρωτονίων μειώνει την ποσότητα των οξέων που παράγονται στο στομάχι. Και οι δύο τρόποι μπορεί να είναι αποτελεσματικοί για την ανακούφιση των συμπτωμάτων για την καούρα.

Φυσικά, ο θεράπων ιατρός σας θα κρίνει την κατάλληλη για εσάς φαρμακευτική θεραπεία.

Ασθενείς, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται καλά στην συντηρητική (αλλαγές του τρόπου ζωής) ή στην φαρμακευτική αγωγή, ή οι οποίοι χρειάζονται συνεχώς φάρμακα για να αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα, ίσως χρειαστεί να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της καούρας.

Τι θα πρέπει να προσέξω στη διατροφή μου για την αντιμετώπιση της καούρας;

Όπως αναφέραμε παραπάνω, υπάρχουν διάφοροι διατροφικοί παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση της καούρας και πολλοί άνθρωποι με συμπτώματα καούρας αναφέρουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους, μετά την πρόσληψη ορισμένων τροφών.

Καθώς όμως τα τρόφιμα που “ενοχλούν”, είναι διαφορετικά από άτομο σε άτομο, θα ήταν χρήσιμο για τον ασθενή να κρατήσει ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων και συμπτωμάτων.

Η εκτίμηση του παραπάνω ημερολογίου από την διαιτολόγο, θα αποτελέσει την βάση για τον καθορισμό του τύπου και της ποσότητας της τροφής , που μπορεί να ανεχθεί ο κάθε ασθενής.

Τα βασικά τρόφιμα που συχνά «ενοχοποιούνται» για την εμφάνιση συμπτωμάτων καούρας και καλό είναι να αποφεύγονται είναι:

• Τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά

Τα τρόφιμα αυτά φαίνεται ότι επηρεάζουν άμεσα τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα, οδηγώντας σε μείωση της πίεσης του με αποτέλεσμα αυτός να μην κλείνει επαρκώς ώστε να αποτρέψει την παλινδρόμηση του γαστρικού οξέος.

Πλούσια σε λιπαρά τρόφιμα, όπως είναι τα αλμυρά σνακ (π.χ. πατατάκια, γαριδάκια), τα τρόφιμα τύπου “fast food”, τα διάφορα αρτοπαρασκευάσματα (π.χ. κρουασάν, σφολιάτες) και τα γλυκά καλό θα είναι να περιορίζονται.

Επιπλέον, καλό είναι να αποφεύγονται τα τηγανητά τρόφιμα και να προτιμώνται τα φαγητά στο φούρνο, στην σχάρα και στον ατμό.

• Καφεϊνούχα ροφήματα

Η πρόσληψη καφεΐνης ενδέχεται να εντείνει το σύμπτωμα του καύσου λόγω χαλάρωσης που προκαλεί στον κατώτατο οισοφαγικό σφιγκτήρα. Εάν νιώθετε έντονο το αίσθημα μετά την κατανάλωσή καφεϊνούχων ροφημάτων, προτιμήστε αντίστοιχα ροφήματα χωρίς ή ελάχιστη καφεΐνη όπως για παράδειγμα ντεκαφεϊνέ καφέ, πράσινο τσάι ή χαμομήλι.

• Αλκοολούχα ποτά

Αρκετοί είναι αυτοί που συχνά διαμαρτύρονται για την εμφάνιση καούρας μετά την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.

Για αυτό συστήνεται να αποφεύγετε την κατανάλωση αλκοόλ ή να περιορίσετε την πρόσληψη του στα 2 ποτά για τους άντρες ημερησίως και στο 1 ποτό για τις γυναίκες ημερησίως, σε περίπτωση που δεν μπορείτε να το αποφύγετε εντελώς. Φυσικά, απαιτείται εξατομίκευση ανάλογα και με το πόσο ανεκτό είναι για εσάς.

Μία μερίδα ποτού (standard drink-equivalents) αντιστοιχεί σε:

• 45 ml ποτού υψηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ ποτό όπως βότκα, ουίσκι, τζιν (40 % αλκοόλ)
• 120 ml κρασί (12% αλκοόλ),
• 1 κουτάκι μπύρας (330ml, 5% αλκοόλ)

• Ανθρακούχα ροφήματα

Η κατανάλωση ανθρακούχων αναψυκτικών έχει συνδεθεί με την καούρα.

Τα αεριούχα αναψυκτικά, λόγω του ανθρακικού, μπορεί να οδηγήσουν σε χαλάρωση του οισοφαγικού σφιγκτήρα και σε παλινδρόμηση του οξέος του στομάχου. Γι’ αυτό, καλό θα είναι να αποφεύγονται.

Προτιμήστε ένα ποτήρι νερό αλλά όχι κατά την διάρκεια του γεύματος.

• Εσπεριδοειδή και χυμοί εσπεριδοειδών

Εσπεριδοειδή όπως το πορτοκάλι, το μανταρίνι, το γκρέιπφρουτ, το λεμόνι, ο ανανάς καθώς και οι χυμοί των εσπεριδοειδών και της ντομάτας έχει βρεθεί ότι επιδεινώνουν τα συμπτώματα της καούρας καθώς διεγείρουν τον βλεννογόνο του οισοφάγου.

Για αυτό, συστήνεται ο περιορισμός των παραπάνω τροφίμων και η αντικατάστασή τους με τρόφιμα μικρότερης οξύτητας όπως ροδάκινου, βερίκοκου, μήλου, μπανάνας.

• Σοκολάτα

Η σοκολάτα περιέχει ένα συστατικό που ονομάζεται μεθυλοξανθίνη και έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να αυξήσει την παλινδρόμηση των γαστρικών υγρών, μειώνοντας την πίεση στον κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα.

Πάραυτα, η πλήρης αποφυγή της σοκολάτας δεν συστήνεται σε όλους τους ασθενείς.

• Πικάντικα και καυτερά τρόφιμα

Το πιπέρι, το τσίλι και όλα τα πικάντικα φαγητά μπορεί να προκαλούν καούρες. Για αυτό καλό θα είναι να περιορίζετε την κατανάλωση τους.

Τι άλλο είναι καλό να προσέξω για την αντιμετώπιση της καούρας;

Η διατροφή φαίνεται ότι αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της καούρας.

Όπως αναφέραμε παραπάνω, προσέχοντας τα τρόφιμα που εντάσσουμε στο καθημερινό μας διαιτολόγιο μπορούμε να διαχειριστούμε πιο αποτελεσματικά την καούρα.

Επιπλέον, μερικές άλλες αλλαγές του τρόπου ζωής που μπορεί να συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση της είναι:

• Διατηρήστε ένα υγιές βάρος

Το υπερβάλλον σωματικό βάρος ασκεί ενδοκοιλιακή πίεση με αποτέλεσμα την παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου και κατ’ επέκταση την εμφάνιση καούρας.

Εξαιτίας αυτού, συστήνεται η απώλεια βάρους σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς για τη μείωση της καούρας.

Οι επιλογές διατροφής για απώλεια βάρους είναι πολυάριθμες, αλλά δεν όλες κατάλληλες για όλους. Για να γίνει η σωστή επιλογή και να επιλέξετε αυτό που σας ταιριάζει, ξεκινήστε μιλώντας στην πλέον ειδική και αξιόπιστη κλινική διαιτολόγο – διατροφολόγο.

• Κάντε μικρά και συχνά γεύματα

Η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή της υπερκατανάλωσης τροφής, στην αποτροπή της αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης και κατ΄επέκταση στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καούρας.

• Μαστίχα Χίου

Η μαστίχα Χίου μπορεί να αποτελέσει ένα φυσικό εργαλείο για την ανακούφιση του δυσάρεστου αισθήματος της καούρας. Συγκεκριμένα, η μαστίχα Χίου εμφανίζει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές δράσεις, που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής που προκαλείται στον βλεννογόνο του οισοφάγου και του στομάχου λόγω της επαφής του με τα όξινα γαστρικά υγρά.

Μάλιστα, το 2015 η μαστίχα Χίου αναγνωρίστηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) ως φυτικό φαρμακευτικό προϊόν με παραδοσιακή χρήση. Συγκεκριμένα, ενδείκνυται πλέον ως θεραπευτικό όπλο για ήπιες δυσπεπτικές διαταραχές.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η μαστίχα Χίου αναγνωρίζεται ως φαρμακευτικό προϊόν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σε χώρες εκτός αυτής που ακολουθούν τις ευρωπαϊκές φαρμακευτικές μονογραφίες. Αποτέλεσμα της καταχώρησης είναι η δυνατότητα κυκλοφορίας σκευασμάτων μαστίχας σε όλη την Ευρώπη με ισχυρισμούς υγείας εγκεκριμένους από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.

Πάντα να συμβουλεύεστε το θεράποντα ιατρό σας πριν από τη χρήση οποιουδήποτε συμπληρώματος ή φυσικού προϊόντος, ειδικά εάν έχετε υποκείμενα νοσήματα υγείας ή λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή.

• Γλυκόριζα

Η γλυκόριζα είναι ένα βότανο που χρησιμοποιείται παραδοσιακά για διάφορες γαστρεντερικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένου για την αντιμετώπιση της καούρας.

Εμφανίζει αντιφλεγμονώδεις και καταπραϋντικές ιδιότητες που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τα συμπτώματα της καούρας. Επίσης, η γλυκόριζα θεωρείται ότι βοηθά στις καούρες επειδή ενισχύει την παραγωγή της προστατευτικής βλέννας, που επενδύει τα τοιχώματα του οισοφάγου και του στομάχου, προστατεύοντάς τα από τις βλάβες που προκαλούν τα οξέα του στομάχου.

Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να συμβουλευτείτε το θεράποντα ιατρό σας.

Συμπέρασμα

Η καούρα είναι ένα συχνό γαστρεντερικό σύμπτωμα που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής ενός ατόμου.

Παρά το γεγονός ότι συνήθως δεν αποτελεί σοβαρή απειλή για την υγεία μας, τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια καούρας μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.

Οι αιτίες της καούρας είναι ποικίλες και περιλαμβάνουν τη διατροφή, το κάπνισμα, το άγχος και τo στρες, καθώς και ορισμένα φάρμακα. Εντούτοις, η κατάλληλη διαχείριση της μπορεί να γίνει με αλλαγές στον τρόπο ζωής συμπεριλαμβανομένου αλλαγών στις διατροφικές συνήθειες.

Για την καλύτερη αντιμετώπιση της θα πρέπει να δώσετε προσοχή στο κομμάτι της διατροφής σας. Η επικοινωνία με μια επαγγελματία διαιτολόγο μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των διατροφικών παραγόντων που επηρεάζουν την καούρα και την καλύτερη διαχείριση της μέσω εξατομικευμένων συμβουλών.

Επιπλέον, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.