Το παιδί μου αρρωσταίνει συνέχεια - Τι να κάνω;

Μία συχνή ανησυχία των γονέων είναι η συχνότητα με την οποία τα παιδιά τους νοσούν, ιδίως τους φθινοπωρινούς-χειμερινούς μήνες, που αποτελεί μία περίοδος έξαρσης του κοινού κρυολογήματος και των ιώσεων.

Κάποια παιδιά μάλιστα, ειδικότερα τα παιδιά μικρότερης ηλικίας που έχουν ξεκινήσει να πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο ή τον παιδικό σταθμό, φαίνεται να είναι συνεχώς συναχωμένα και να κολλάνε τη μία ίωση μετά την άλλη, εγείροντας ακόμη περισσότερο την ανησυχία των γονέων.

Οι δε γονείς συχνά αναζητούν τρόπους για να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών τους, αναζητώντας «μαγικά» τρόφιμα ή συμπληρώματα διατροφής.

Ωστόσο, αυτό που θα πρέπει να τονιστεί εξαρχής είναι ότι το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι πολύπλοκο και επηρεάζεται από την ισορροπία πολλών παραγόντων, όχι μόνο της διατροφής, και ειδικά όχι μόνο από κάποιο συγκεκριμένο τρόφιμο ή θρεπτικό συστατικό.

Σίγουρα, όμως η υιοθέτηση μίας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής που θα εφοδιάζει το παιδί με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά μπορεί να θωρακίσει την άμυνα του απέναντι σε παθογόνους μικροοργανισμούς, σε συνδυασμό πάντα και με άλλους παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως είναι μεταξύ άλλων ο επαρκής ύπνος και η άσκηση.

Η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά, ειδικότερα τα παιδιά μικρότερης ηλικίας τείνουν να αρρωσταίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα σε σύγκριση με τους εφήβους ή τους ενήλικες. Ειδικότερα, τα παιδιά αρχίζουν να αρρωσταίνουν περισσότερο μετά την ηλικία των 6 μηνών.

Αυτό συμβαίνει διότι από τη μία τα προστατευτικά από τη μητέρα αντισώματα αρχίζουν να φθίνουν και από την άλλη τα παιδιά δεν έχουν προλάβει να αναπτύξουν ακόμη ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα περιλαμβάνει ένα σύνολο οργάνων και βιολογικών μηχανισμών που συμβάλλουν στην άμυνα και στην προστασία του οργανισμού μας, καταφέρνοντας να μας προστατεύσουν από παθογόνους μικροοργανισμούς, όπως είναι οι ιοί και τα βακτήρια.

Συνεπώς, είναι εύλογο τα παιδιά λόγω του μη πλήρως ανεπτυγμένου ανοσοποιητικού συστήματος να αρρωσταίνουν συχνά.

Επίσης, αξίζει να σημειώσουμε ότι οι παθογόνοι μικροοργανισμοί βρίσκονται παντού στο περιβάλλον μας και συνεπώς τα παιδιά αναπόφευκτα έρχονται σε επαφή μαζί τους, όσο καλά και αν τα προφυλάξουμε και παρόλα τα μέτρα προστασίας που τυχόν λαμβάνουμε.

Το διαδίκτυο σφύζει θα λέγαμε από ατελείωτες λίστες τροφίμων, συνταγών και συμπληρωμάτων διατροφής που υπόσχονται να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και να θωρακίσουν το σώμα μας από ιώσεις και λοιμώξεις.

Είναι γεγονός ότι συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Ωστόσο, για να τονώσουμε την άμυνα του οργανισμού μας δεν αρκεί μόνο να προσλαμβάνουμε μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά.

Ως γονείς θα πρέπει να μάθετε το παιδί σας να τρέφεται σωστά και υγιεινά.

Με αυτόν τον τρόπο θα του εξασφαλίζετε όχι μόνο ένα γερό ανοσοποιητικό σύστημα που θα τον προστατεύσει από τυχόν παθογόνους μικροοργανισμούς αλλά ταυτόχρονα θα του εξασφαλίσετε τη διατήρηση καλής υγείας και στην μετέπειτα ζωή του.

Είναι γεγονός ότι οι διατροφικές μας επιλογές έχουν άμεση επίπτωση στην υγεία μας και μας προστατεύουν από την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων, όπως η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης κ.α.

Επίσης, είναι γνωστό ότι η επαρκής πρόσληψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της εύρυθμης λειτουργίας του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Παρακάτω αναλύονται ορισμένα από τα θρεπτικά συστατικά που έχουν συνδεθεί με την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.¹

Είναι η πρώτη βιταμίνη που μας έρχεται στο μυαλό όταν έχουμε κρυολόγημα και όχι αδίκως.

Η πλειονότητα των δεδομένων δείχνει ότι η προληπτική λήψη ενός συμπληρώματος βιταμίνης C παρότι δεν αποτελεί ασπίδα προστασίας εναντίον του κοινού κρυολογήματος, μπορεί να μειώσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων, εάν καταναλώνεται προληπτικά, δηλαδή πριν την έναρξη τους.²

Η βιταμίνη C βρίσκεται κυρίως σε φυτικά τρόφιμα όπως:

• Φρούτα (π.χ. ακτινίδιο, πορτοκάλι, πιπεριά, φράουλες)

• Λαχανικά (π.χ. πιπεριές, μπρόκολο, κουνουπίδι)

Η βιταμίνη D φαίνεται ότι βοηθάει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος, βοηθώντας στην πρόληψη των λοιμώξεων, ιδίως του αναπνευστικού συστήματος.

Παρότι δεν είναι πλήρως κατανοητοί οι μηχανισμοί δράσης της στην ρύθμιση του ανοσοποιητικού μας συστήματος, η βιταμίνη D φαίνεται ότι, μεταξύ άλλων, συμβάλλει στην έκφραση και έκκριση αντιμικροβιακών ενώσεων, που καταπολεμούν τους παθογόνους μικροοργανισμούς που εισβάλλουν στον οργανισμό μας.

Μετα-ανάλυση που συμπεριέλαβε 25 τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες έδειξε ότι η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D είναι προστατευτική στην εμφάνιση λοίμωξης του αναπνευστικού.

Συγκεκριμένα, τα άτομα που λάμβαναν συμπλήρωμα βιταμίνης D είχαν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης λοίμωξης του αναπνευστικού κατά 12% σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.³

Βέβαια, τα άτομα που φαίνεται να επωφελούνται περισσότερο από την συμπληρωματική χορήγηση της βιταμίνης είναι τα άτομα με ανεπάρκεια αυτής της βιταμίνης.

Συνεπώς, η επαρκής πρόσληψη της βιταμίνης D καθίσταται σημαντική για την καταπολέμηση των επιβλαβών για την υγεία μας μικροοργανισμών.

Τα καλά νέα είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της βιταμίνης D (περίπου το 90%) συντίθεται στο δέρμα μας με την έκθεσή μας στο ήλιο.

Βέβαια, υπάρχουν και διατροφικές πηγές της βιταμίνης αυτής, τις οποίες μπορείτε να εντάξετε στο καθημερινό διαιτολόγιο του παιδιού σας, όπως:

• Λιπαρά ψάρια, (π.χ. σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες)

• Κρόκος του αυγού

• Εμπλουτισμένα τρόφιμα (π.χ. γάλα και δημητριακά)

Ένα ακόμη θρεπτικό συστατικό απαραίτητο για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος είναι και ο ψευδάργυρος.

Μια ανεπάρκεια σε αυτό το θρεπτικό συστατικό επηρεάζει σημαντικά την ικανότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος να λειτουργεί σωστά, με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης, συμπεριλαμβανομένης της πνευμονίας. ⁴

Συμπεριλάβετε στη διατροφή του παιδιού τρόφιμα που αποτελούν καλές πηγές ψευδαργύρου όπως:

• Κόκκινο κρέας (π.χ. μοσχάρι, χοιρινό)

• Πουλερικά (π.χ. κοτόπουλο, γαλοπούλα)

• Ψάρι (π.χ. σολομός, σαρδέλες)

• Όσπρια (π.χ. φακές, ρεβίθια)

• Δημητριακά ολικής άλεσης (π.χ. καστανό ρύζι, βρώμη)

Πρόκειται για μία κατηγορία άκρως ευεργετικών βακτηρίων τα οποία ζουν στο πεπτικό μας σύστημα.

Τα προβιοτικά συμβάλλουν ποικιλοτρόπως στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. ⁵

Αρχικά, τα προβιοτικά ενισχύουν τη λειτουργία του εντερικού επιθηλιακού φραγμού.

Αυτό σημαίνει ότι μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα εισόδου παθογόνων μικροοργανισμών στον οργανισμό μας και αυτομάτως μειώνεται η εκδήλωση λοιμώξεων.

Επίσης, τα ίδια τα προβιοτικά έχουν αντιμικροβιακή δράση, εκκρίνοντας αντιμικροβιακές, τοξικές ουσίες.

Τα προβιοτικά μπορεί να ανταγωνίζονται με τα παθογόνα βακτήρια, παρεμποδίζοντας τον πολλαπλασιασμό τους.

Προβιοτικά συναντάμε σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και μερικά από αυτά είναι:

• Γιαούρτι με την «πέτσα»

• Κεφίρ

• Μαλακά τυριά, (π.χ. τυρί cottage, μοτσαρέλα)

• Λαχανάκια τουρσί

• Τέμπε (tempeh)

Η κατανάλωση φυτικών ινών συμβάλλει στην υγεία του εντερικού μικροβιώματος, των μικροοργανισμών, δηλαδή, που κατοικούν στο πεπτικό μας.

Ένα ισχυρό εντερικό μικροβίωμα τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και εμποδίζει την είσοδο παθογόνων μικροοργανισμών μέσω του πεπτικού.

Μπορείτε να αυξήσετε την πρόσληψη φυτικών ινών εντάσσοντας στο διαιτολόγιο σας τρόφιμα, όπως:

• Δημητριακά ολικής άλεσης

• Φρούτα

• Λαχανικά

• Ξηρούς καρπούς και σπόρους

Τελευταίο διατροφικό tip για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού είναι η επαρκής ενυδάτωση.

Η αξία και τα οφέλη της κατανάλωσης της ενδεδειγμένης καθημερινής ποσότητας νερού είναι αδιαμφισβήτητη.

Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας παραμένουν καλά ενυδατωμένα, πίνοντας άφθονο νερό καθημερινά, αποφεύγοντας τα αναψυκτικά με ή χωρίς ζάχαρη.

Είναι γεγονός ότι κάποιες φορές τα παιδιά αρρωσταίνουν, ειδικά μέχρι να φτάσουν ηλικιακά στο δημοτικό.

Όσο και αν προσπαθούμε να τα κρατήσουμε ασφαλή, ζεστά και υγιή αυτά τελικά αρρωσταίνουν.

Και σα να μην έφτανε αυτό, πολλές φορές αρρωσταίνουν ξανά και ξανά, οδηγώντας αρκετούς γονείς στην απόγνωση.

Η αλήθεια είναι ότι τα βρέφη, τα νήπια και παιδάκια προσχολικής ηλικίας αρρωσταίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα σε σύγκριση με τους ενήλικες.

Αυτό συμβαίνει διότι το μικρότερα παιδία δεν έχουν προλάβει να αναπτύξουν ακόμη ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα που θα τους προστατεύσει από την εισβολή παθογόνων μικροοργανισμών και κατ΄ επέκταση την εκδήλωση ασθενειών.

Υιοθετώντας μία υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή θα ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Αυτό που χρειάζεται να κάνετε ως γονείς είναι να εκπαιδεύσετε το παιδί σας να τρέφεται υγιεινά και ισορροπημένα, ώστε να εφοδιάζεται με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Φυσικά, ούτε η διατροφή είναι πανάκεια.

Πέρα από την επαρκή κάλυψη των θρεπτικών συστατικών, θα χρειαστεί να έχει ένα υγιεινό τρόπο ζωής συνολικά, που περιλαμβάνει την καθημερινή φυσική δραστηριότητα.

Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχύσετε το ανοσοποιητικό του σύστημα!

1. Munteanu C, Schwartz B. The relationship between nutrition and the immune system, Front Nutr. 2022, 9: 1082500.doi: 10.3389/fnut.2022.1082500

2. Carr A, Maggini S. Vitamin C and Immune Function. Nutrients. 2017, 9(11): 1211. doi: 10.3390/nu9111211

3. Martineau AR, Jolliffe DA, Hooper RL, Greenberg L, Aloia JF, Bergman P, Dubnov-Raz G, Esposito S, Ganmaa D, Ginde AA, Goodall EC. Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ. 2017 Feb 15;356:i6583.

4. Wessels I, Maywald M, Rink L. Zinc as a gatekeeper of immune function. Nutrients. 2017 Dec;9(12):1286. doi: 10.3390/nu9121286.

5. Caballero S, Pamer EG. Microbiota-mediated inflammation and antimicrobial defense in the intestine. Annual review of immunology. 2015 Mar 21;33:227-56.

Μπορεί η διατροφή να συμβάλλει στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος;

Η σωστή διατροφή είναι καλά τεκμηριωμένο ότι μας προσφέρει προστασία από την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων υγείας, όπως η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης κ.α.

Πέρα από τα οφέλη της στην υγεία μας, η σωστή διατροφή είναι απαραίτητη για ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα.

Υιοθετώντας μία υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή που θα σας εφοδιάσει με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, Μπορείτε να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα και να προστατεύσετε τον εαυτό σας από τις λοιμώξεις.

Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να αρρωσταίνουν πιο συχνά;

Το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου διαμορφώνεται με την πάροδο των χρόνων. Εξαιτίας αυτού τα βρέφη, τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν έχουν αναπτύξει ακόμη ένα πλήρως ανεπτυγμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό είναι που καθιστά τα παιδιά μικρότερης ηλικίας πιο επιρρεπή στην εμφάνιση ασθενειών.

Είναι συχνό φαινόμενο τα παιδιά μικρότερης ηλικίας και ιδίως τα νήπια που πηγαίνουν για πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό να αρρωσταίνουν συχνά. Αυτό συμβαίνει διότι τα παιδία αρχίζουν να έρχονται αντιμέτωπα με πληθώρα νέων αντιγόνων με αποτέλεσμα να μην έχει προλάβει το ανοσοποιητικό σύστημα τους να παράξει τα κατάλληλα αντισώματα για να εξουδετερώσει τους παθογόνους μικροοργανισμούς, εκδηλώνοντας τα συμπτώματα της νόσου.

Η βιταμίνη C βοηθά στην αποτροπή του κρυολογήματος;

Όταν είμαστε κρυωμένοι αυτό που μας έρχεται συνειρμικά είναι να καταναλώσουμε ένα φυσικό χυμό πορτοκαλί λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε βιταμίνη C. Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η καθημερινή συμπληρωματική λήψη βιταμίνης C δεν προλαμβάνει την εμφάνιση του κοινού κρυολογήματος, ενδέχεται όμως να επιδρά ελάχιστα στη διάρκεια και στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

Επιπροσθέτως, η χορήγηση βιταμίνης C θεραπευτικά κατά την έναρξη των συμπτωμάτων δεν έχει καμία επίδραση στη διάρκεια ή την σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

Τα προβιοτικά βοηθάνε στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος;

Το έντερο μας είναι πράγματι ο “δεύτερος εγκέφαλος” και η καλή υγεία του οργανισμού ξεκινάει από εκεί. Το 70-80% του ανοσοποιητικού μας εδράζεται στο γαστρεντερικό σύστημα, η υγεία του οποίου υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και την γενικότερη υγεία του οργανισμού.

Τα προβιοτικά είναι μικροοργανισμοί που έχουν ως ρόλο να διαφυλάσσουν την χλωρίδα του εντέρου και να διατηρούν την ισορροπία μεταξύ «καλών» και «κακών» μικροοργανισμών στο πεπτικό μας. Συνεπώς, η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε προβιοτικά θα ενισχύσει την υγεία του εντέρου και κατ΄ επέκταση θα συμβάλλει σε ένα γερό ανοσοποιητικό.

Μπορούν μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα;

Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν μαγικά θρεπτικά συστατικά ή μία ειδική διατροφή για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Υιοθετώντας μία υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους και όχι μόνο κατά τη διάρκεια της νόσου, θα μας εξασφαλίσει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για ένα γερό ανοσοποιητικό.