Γιατί δεν μπορώ να χάσω κιλά ενώ κάνω δίαιτα;

Λίγα λόγια για την απώλεια βάρους

Η αδυναμία να χάσουμε βάρος παρότι βρισκόμαστε σε ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους είναι ένα ζήτημα που απασχολεί πολλούς από εμάς.

Πολλοί άνθρωποι βρίσκονται σε μια συνεχή «μάχη» με τη ζυγαριά χωρίς να κατανοούν απολύτως τους λόγους πίσω από αυτήν την αδυναμία.

Αρκετοί από εμάς παρότι μπορεί να προσπαθούμε να υιοθετήσουμε υγιεινές διατροφικές συνήθειες, να ελέγξουμε την πρόσληψη φαγητού κατά τη διάρκεια της ημέρας και να είμαστε όσο το δυνατόν περισσότερο φυσικά δραστήριοι, παρατηρούμε ότι το βάρος μας ενδεχομένως να παραμένει αμετάβλητο ή ακόμα και να αυξάνεται.

Παρακάτω θα δούμε τους πιθανούς παράγοντες που μπορεί να μας δυσκολέψουν στην προσπάθεια απώλειας βάρους ή να μας κάνουν να δούμε τη ζυγαριά μας να “κολλάει”.

1. Δεν υπάρχει θερμιδικό έλλειμα

Προκειμένου να χάσουμε αποτελεσματικά βάρος, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας να είναι λιγότερες από τις θερμίδες που «καίει» ο οργανισμός μας.

Αρχικά, η ειδικός διατροφής αξιολογεί τις συνολικές ενεργειακές σας δαπάνες και στη συνέχεια σχεδιάζει προσεκτικά ένα πρόγραμμα διατροφής με την κατάλληλη ενεργειακή πρόσληψη, με στόχο την επίτευξη ενός αρνητικού ενεργειακού ισοζυγίου.

Ουσιαστικά, στόχος του είναι να βεβαιωθεί ότι οι θερμίδες που «καίτε» είναι περισσότερες από αυτές που προσλαμβάνετε. Και αυτό το διασφαλίζει μετρώντας τις «καύσεις» σας με αξιόπιστα εργαλεία (μέτρηση μεταβολισμού) και όχι εξισώσεις, οι οποίες μπορεί να έχουν μεγάλες αποκλίσεις από τις πραγματικές σας ανάγκες.

Για αυτό εάν δε χάνετε βάρος παρότι προσπαθείτε, η αρχική σας σκέψη προτού αρχίσετε να απογοητεύεστε και να πιστεύετε ότι το σώμα σας δεν ανταποκρίνεται στην προσπάθεια σας, θα είναι να αναλογιστείτε αν όντως τηρείτε το πρόγραμμα διατροφής σας κι κατ΄ επέκταση εάν όντως βρίσκεστε σε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας. Αυτονόητο, αλλά όχι υποχρεωτικά απαραίτητο.

Αρκετοί αποκλίνουν σημαντικά θεωρώντας ότι είναι αμελητέες οι όποιες αποκλίσεις, αλλά πολλές φορές είναι εκείνες που κάνουν τη ζυγαριά να “κολλήσει” και να μην κατεβαίνει το νούμερο της.

Για παράδειγμα, η κατανάλωση αλκοόλ, αναψυκτικών ή χυμών μέσα στην ημέρα μπορεί να σαμποτάρουν την προσπάθεια σας.

Καλό είναι σε αυτήν την περίπτωση είναι να τηρήσετε ένα 3ήμερο ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων για να μπορέσετε να εντοπίσετε τυχόν αποκλίσεις από το πρόγραμμα διατροφής.

2. Αλλαγές στο μεταβολισμό σας

Όταν βρισκόμαστε σε ένα αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, ο οργανισμός μας κινητοποιεί εξισορροπιστικούς μηχανισμούς που οδηγούν σε μείωση του βασικού μεταβολικού ρυθμού (basal metabolic rate, BMR).

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται προσαρμοστική θερμογένεση και συμβαίνει σε όλους όσους μειώνουν την ενεργειακή τους πρόσληψη.

Όσο πιο ανορθόδοξα και απότομα μειώνονται οι θερμίδες τόσο μεγαλύτερη η αντίσταση του οργανισμού μας στην περαιτέρω απώλεια βάρους.

Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός αντιπροσωπεύει τον ρυθμό με τον οποίο ο οργανισμός μας δαπανά ενέργεια -δηλαδή θερμίδες– για να διατηρήσει τις ζωτικές του λειτουργίες, όπως η αναπνοή, η θερμορύθμιση και ο χτύπος της καρδιάς.

Η ενέργεια αυτή αποτελεί το 60–75% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης για τους περισσότερους ανθρώπους. Οι υπόλοιποι παράγοντες που καθορίζουν την ημερήσια ενεργειακή δαπάνη είναι:

• Τροφογενής θερμογένεση– που αντιπροσωπεύει την ενέργεια που καταναλώνει το σώμα μας για να επεξεργαστεί την τροφή που λαμβάνει

• Ενεργειακή δαπάνη λόγω φυσικής δραστηριότητας– που αντιπροσωπεύει τις θερμίδες που «καίμε» για την εκτέλεση οποιασδήποτε κίνησης

Όταν λοιπόν βρισκόμαστε σε μία προσπάθεια απώλειας βάρους, ο οργανισμός μας αντιστέκεται στην περαιτέρω απώλεια βάρους μειώνοντας τις καύσεις του, δηλαδή μειώνοντας το βασικό μεταβολικό ρυθμό που αποτελεί όπως είδαμε τη βασική συνιστώσα που καθορίζει τις ημερήσιες ενεργειακές δαπάνες μας.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε επαναπρόσληψη του βάρους που χάθηκε, αλλά και επιπρόσθετη αύξηση βάρους (ουσιαστικά να καταλήξετε με περισσότερα κιλά από όσα ξεκινήσετε).

Αυτή η μείωση του μεταβολισμού μπορεί να επηρεάσει την προσπάθεια απώλειας βάρους ακόμα και εάν έχουμε μία καλή προσκόλληση στο πλάνο της διατροφής.

Προκειμένου να αποφύγουμε την σημαντική πτώση του μεταβολισμού μας καλό θα είναι να:

Αποφύγετε τις στερητικές και γρήγορες δίαιτες

Πολλές φορές, ακραίες δίαιτες που περιορίζουν δραστικά την ημερήσια ενεργειακή πρόσληψη μπορεί να οδηγούν σε γρήγορη απώλεια των περιττών κιλών αλλά ταυτόχρονα έχουν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στο μεταβολισμό μας.

Για αυτό καλό θα είναι να επιλέγετε ένα πρότυπο διατροφής που δεν είναι εξουθενωτικό και περιοριστικό.

Αντιθέτως, για μια επιτυχημένη και αποτελεσματική απώλεια κιλών, το πρόγραμμα διατροφής που ακολουθείται πρέπει να είναι απόλυτα εξατομικευμένο και να βασίζεται στις διατροφικές σας ανάγκες, στον τρόπο ζωής σας, και στις προτιμήσεις σας.

Εστιάστε στην ποιότητα των τροφίμων

Είναι πλέον γεγονός ότι η ποιότητα της διατροφής μας έχει σημαντικά οφέλη στην υγεία και την ευεξία μας καθώς και στο μεταβολισμό μας.

Το να εξισώνουμε τα τρόφιμα με βάση το θερμιδικό τους περιεχόμενο και μόνο είναι μία λάθος πρακτική.

Να θυμάστε ότι δεν έχουν όλα τα τρόφιμα την ίδια θρεπτική αξία και κατά επέκταση επιδράσεις στον μεταβολισμό μας και την υγείας μας.

Δώστε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ποιότητα της διατροφής σας.

Αυξήστε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, οσπρίων, δημητριακών ολικής άλεσης, ψαριών, ξηρών καρπών και σπόρων και ταυτόχρονα περιορίστε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων πλούσιων σε πρόσθετα σάκχαρα (ζάχαρη), αλάτι, “κακά” λιπαρά και άλλα πρόσθετα, όπως είναι τα γλυκά, τα αναψυκτικά, τα αρτοπαρασκεύασμα, τα αλλαντικά κ.α.

Μην παραλείπετε την άσκηση

Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας μπορεί να συμβάλλει στην προσπάθεια μας για απώλεια των περιττών κιλών, όταν συνδυάζεται με το κατάλληλο πρόγραμμα διατροφής.

Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας θα αυξήσει τις ενεργειακές σας δαπάνες (δηλαδή τις «καύσεις» σας).

Παραμένοντας λοιπόν σωματικά δραστήριοι αυξάνουμε τις ενεργειακές μας δαπάνες και συνεπώς είναι πιο εύκολο να διατηρήσουμε ένα αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, το οποίο είναι απαραίτητο για την απώλεια βάρους.

Επίσης, η άσκηση, ειδικά η άσκηση με αντιστάσεις, είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της σύστασης σώματος. Μπορεί να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε τη μυϊκή μάζα μας και συνεπώς να διατηρήσουμε το μεταβολισμό μας.

3. Αλλαγές στην σύσταση του σώματος

Είναι αρκετά συχνό η ζυγαριά να έχει σταματήσει να κατεβαίνει για αρκετές μέρες ή και εβδομάδες, αλλά αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι δεν χάνουμε λίπος που είναι και ο βασικός στόχος σε ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους.

Μην ξεχνάτε ότι το βάρος μας αποτελείται από λιπώδης μάζα και άλιπη μάζα σώματος, που περιλαμβάνει τη μυϊκή μάζα, τα οστά, τα όργανα και τα υγρά του σώματος μας.

Συνεπώς, μπορεί να έχει αλλάξει η σύσταση του σώματος μας και αυτή η αλλαγή να μην αποτυπώνεται στη ζυγαριά μας. Αυτό παρατηρείται ιδίως στα άτομα που έχουν αυξήσει τη φυσική τους δραστηριότητα.

Αρκετές φορές, η μέτρηση του βάρους από μόνη της δεν αρκεί. Η ανάλυση σύσταση σώματος ή αλλιώς λιπομέτρηση είναι αυτή που μας επιτρέπει να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το σώμα σας.

4. Ορμονικές διαταραχές

Ένας πολύ συνήθης λόγος που κολλάει η ζυγαριά είναι λόγω ορμονικών διαταραχών.

Για παράδειγμα, διαταραχές στις θυρεοειδικές ορμόνες μπορεί να σαμποτάρουν την απώλεια κιλών καθώς οι ορμόνες του θυρεοειδούς αποτελούν το βασικό ρυθμιστή του μεταβολισμού μας, δηλαδή ελέγχουν το ρυθμό με τον οποίο ο οργανισμός μας δαπανά ενέργεια.

Επιπλέον, η αντίσταση στην ινσουλίνη ή η υπερινσουλιναιμία είναι μια ορμονική διαταραχή που μπορεί να συμβάλλει στην αργή απώλεια βάρους.

Σε κάθε περίπτωση, καλό θα είναι να επικοινωνήσετε με τον/την θεράποντα/ουσα ιατρό σας για να σας καθοδηγήσει κατάλληλα.

Συμπέρασμα

Η απώλεια βάρους είναι μια δύσκολη διαδικασία και πολλές παράμετροι μπορεί να την επηρεάσουν.

Αρκετές φορές μπορεί το βάρος μας να μη μεταβάλλεται, αλλά αυτό δε θα πρέπει να μας ανησυχεί πάντοτε.

Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι να γνωρίζετε τις ενεργειακές σας ανάγκες, μετρώντας τον μεταβολισμό σας.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαδικασία του ζυγίσματος αποτελεί ένα «φωτογραφικό» γεγονός. Δηλαδή, η ένδειξη της ζυγαριάς μας κάθε φορά απεικονίζει την κατάσταση του βάρους μας τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, η οποία και δύναται να τροποποιηθεί (είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω) στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Δεν το βάζουμε κάτω και με υπομονή προσπαθούμε για το καλύτερο αποτέλεσμα.

Πριν αγχωθείτε με όλα τα παραπάνω και ψάχνετε να βρείτε τι φταίει θα πρέπει να αναρωτηθείτε.

Είπε ποτέ κανείς ότι η απώλεια βάρους είναι εύκολη;

Η αλλαγή στο σώμα μας χρειάζεται χρόνο, υπομονή και υπομονή.

Δεν υπάρχουν εύκολοι δρόμοι και μαγικά φίλτρα. Απολαύστε το ταξίδι προς το νέο σας εαυτό και εμπιστευτείτε τη διαδικασία.

Καλό είναι πάντοτε να απευθύνεστε σε έναν ειδικό διατροφής για να σας βοηθήσει να πετύχετε τους στόχους σας.