Λίγα λόγια για τις ημερομηνίες λήξης
Όλοι έχουμε σταθεί μπροστά από τη συσκευασία ενός προϊόντος που έχουμε στο ντουλάπι μας και βρισκόμαστε μπροστά στο δίλημμα αν πρέπει να το καταναλώσουμε ή όχι.
Βέβαια, αρκετοί είναι εκείνοι που βασίζονται στην ημερομηνία λήξης που αναγράφεται στη διατροφική ετικέτα του τροφίμου για να αποφασίσουν αν θα το κρατήσουν ή θα το πετάξουν.
Ωστόσο, δεν αποτελούν πάντοτε οι ημερομηνίες λήξης που αναγράφονται πάνω στις συσκευασίες ένα «δείκτη ασφαλείας» και συνεπώς αρκετά τρόφιμα μπορούν να καταναλωθούν και μετά το πέρας αυτής της ημερομηνίας χωρίς να απειλείται η ασφάλεια μας.
Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 στη διατροφική ετικέτα θα πρέπει να αναγράφεται μεταξύ άλλων ο χρόνος ζωής του τροφίμου. Στις συσκευασίες τροφίμων μπορεί να έχετε παρατηρήσει ότι κυριαρχούν διάφορες εκφράσεις, όπως «Ημερομηνία Λήξης», «Ανάλωση έως» ή ακόμη και «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από».
Γνωρίζοντας να διαβάζουμε προσεκτικά τη διατροφική ετικέτα του τροφίμου και κατανοώντας τι ακριβώς υποδηλώνει η κάθε μία από τις παραπάνω εκφράσεις μπορούμε να κάνουμε τη βέλτιστη δυνατή επιλογή και ταυτόχρονα να μειώσουμε τη σπατάλη τροφίμων και να εξοικονομήσουμε χρήματα.
Ποια είναι η διαφορά των φράσεων «Ημερομηνία Λήξης», «Ανάλωση έως» και «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από»;
«Ανάλωση έως» και «Ημερομηνία Λήξης»
Η φράση «Ανάλωση έως» ή αλλιώς «Ημερομηνία Λήξης», χρησιμοποιείται για τρόφιμα που αλλοιώνονται εύκολα.
Όλα τα συσκευασμένα νωπά προϊόντα φέρουν «ημερομηνία λήξης». Δε θα πρέπει να καταναλώνουμε τα προϊόντα μετά την αναγραφόμενη «ημερομηνία λήξης», καθώς μπορεί να προκληθεί τροφική δηλητηρίαση.
Συνεπώς, η ένδειξη «ανάλωση έως» (use by) δηλώνει την ημερομηνία μέχρι την οποία είναι ασφαλές να καταναλωθεί το τρόφιμο.
Βέβαια, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η κατανάλωση των τροφίμων πριν την αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης από μόνη της δεν εξασφαλίζει την ασφάλεια των καταναλωτών.
Οι μη κατάλληλες συνθήκες συντήρησής τους μπορεί να τα καταστήσουν επικίνδυνα πριν από την προτεινόμενη ημερομηνία.
Για το λόγο αυτό αναγράφονται οδηγίες για την ασφαλή συντήρηση των προϊόντων π.χ. «διατηρείται στους 0-3 °C» ή «διατηρείται σε δροσερό και ξηρό μέρος», «μετά το άνοιγμά του φυλάσσεται στο ψυγείο για 3-4 ημέρες» κ.α.
«Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από»
Από την άλλη, η φράση «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» δεν έχει να κάνει με την ασφάλεια του τροφίμου, αλλά με την ποιότητα.
Στην πραγματικότητα, μπορούμε να καταναλώσουμε τα περισσότερα τρόφιμα αρκετές μέρες μετά από αυτήν την ημερομηνία.
Η ένδειξη «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» (best before date) δηλώνει μέχρι πότε αναμένεται να διατηρήσει το τρόφιμο τα βέλτιστα ποιοτικά χαρακτηριστικά του, δηλαδή ιδιότητες όπως συγκεκριμένη υφή (τραγανό ή αφράτο), εμφάνιση, χρώμα, οσμή, άρωμα.
Εφόσον έχει συντηρηθεί σωστά το τρόφιμο, βάσει των οδηγιών του παραγωγού, και η συσκευασία του δεν έχει φθαρεί, μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια και μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία.
Η φράση «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» συναντάται κυρίως σε τρόφιμα που μπορούν να διατηρηθούν περισσότερο χρονικό διάστημα (κονσέρβες, δημητριακά, μπαχαρικά κ.α.), και τα οποία μετά το πέρας της αναγραφόμενης ημερομηνίας μπορεί να υποβαθμιστούν ποιοτικά (αλλοίωση γεύσης, υφής και θρεπτικής αξίας), αλλά συνήθως δεν είναι επικίνδυνα για την υγεία μας.
Για περισσότερες διατροφικές συμβουλές μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να κλείσετε ραντεβού.
ΕπικοινωνίαΠοια τρόφιμα μπορείτε να φάτε και μετά την ημερομηνία λήξης;
Όπως αναφέραμε παραπάνω υπάρχουν αρκετά τρόφιμα που είναι απολύτως ασφαλές να καταναλώνονται και μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία.
Τέτοια τρόφιμα είναι:
Τα όσπρια είναι ασφαλή για κατανάλωση για αρκετά χρόνια, εάν διατηρηθούν αποθηκευμένα σε δροσερό και ξηρό μέρος. Ακόμη και τα φασόλια σε κονσέρβα, εφόσον η συσκευασία είναι σφραγισμένη διατηρούνται πολύ περισσότερο από την αναγραφόμενη ημερομηνία.
-
Γάλα
Σε γενικές γραμμές, το γάλα μπορείτε να το καταναλώσετε ακόμη κι αν έχουν περάσει 2-3 μέρες από την αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης, αλλά θα πρέπει πάντοτε να δίνετε ιδιαίτερη προσοχή σε σημάδια αλλοίωσης του τροφίμου. Για παράδειγμα, αν μυρίζει περίεργα, αν το χρώμα του σας φαίνεται να έχει αλλάξει ή αν παρατηρήσετε αλλαγμένη έστω και ελάχιστα την υφή του, να έχει πήξει λίγο ή να έχουν δημιουργηθεί «κρεμώδη» κομματάκια, αποφύγετε την κατανάλωση του.
Πάντως, η σωστή του συντήρηση στο ψυγείο, θα διατηρήσει το γάλα σας περισσότερες ημέρες.
Προτιμήστε να το αποθηκεύετε σε ένα από τα ράφια του ψυγείου και όχι στην πόρτα, γιατί στην πόρτα οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας είναι συχνότερες και εντονότερες.
Ανεξάρτητα από την ημερομηνία, που αναγράφεται στο κουτί, μπορείτε να καταναλώσετε τα αυγά εντός τριών έως πέντε εβδομάδες από την ημερομηνία συσκευασίας τους.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ελέγξετε εάν ένα αυγό σας είναι φρέσκο όπως να κάνετε τη δοκιμή επίπλευσης του σε νερό.
Για την δοκιμή αυτή, θα πρέπει να τοποθετήσετε το αυγό σε κρύο νερό. Καθώς περνούν οι μέρες από την ωοτοκία, συσσωρεύεται όλο και περισσότερο αέριο μέσα στα αυγά και έτσι η πυκνότητά τους μειώνεται. Άρα, εάν το αυγό επιπλέει ή εάν η άκρη του βγαίνει από το νερό, είναι μια ένδειξη ότι το αυγό είναι περισσότερων ημερών από ένα άλλο που βυθίζεται στον πυθμένα του νερού.
Ανεξάρτητα από το αν ένα αυγό επιπλέει ή βυθίζεται, μην τα καταναλώνετε εάν έχει άσχημη μυρωδιά.
-
Ζυμαρικά
Τα ζυμαρικά είναι ιδιαίτερα γνωστά για τη μεγάλη διάρκεια ζωής τους.
Τα ζυμαρικά ανήκουν στην κατηγορία των τροφών που μπορούν να καταναλωθούν πολύ μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης τους. Εφόσον τα αποθηκεύετε σωστά (σε αεροστεγή συσκευασία, σε σκοτεινό και ξηρό μέρος), μπορείτε να τα καταναλώσετε μέχρι και δυο χρόνια μετά τη λήξη τους.
Εξαίρεση αποτελούν τα ζυμαρικά που περιέχουν αυγό. Σε αυτήν την περίπτωση, καλό είναι να κάνετε το τεστ της οσμής – εάν έχουν δυσάρεστη μυρωδιά, αποφύγετε την κατανάλωση τους.
Το ρύζι είναι επίσης ένα από τα τρόφιμα που μπορεί να καταναλωθεί ακόμη και μετά το πέρας της ημερομηνίας λήξης του.
Προκειμένου να αποφασίσετε εάν το ρύζι σας είναι κατάλληλο προς βρώση, δώστε σημασία στα σημάδια αλλοίωσης.
Καλό είναι να ελέγξετε τη συσκευασία για σημάδια αλλοίωσης, όπως τρύπες, έντομα, υγρασία ή νερό που μπορεί να οδηγήσουν σε ανάπτυξη μούχλας και επομένως να το καταστήσουν ακατάλληλο προς κατανάλωση.
Συνήθως, το καστανό ρύζι αλλοιώνεται πιο γρήγορα σε σύγκριση με το λευκό ρύζι λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητας του σε φυσικά έλαια που βρίσκουμε στο στρώμα του πίτουρου. Όσον αφορά συγκεκριμένα το καστανό ρύζι, για να ελέγξετε την ασφάλεια του μπορείτε να αναζητήσετε αποχρωματισμούς στους κόκκους, μια ταγγισμένη ή περίεργη μυρωδιά ή μια λιπαρή υφή.
Εάν θέλετε να παρατείνετε την ποιότητα του ρυζιού σας όσο το δυνατόν περισσότερο, φροντίστε να το αποθηκεύσετε σε ξηρό και σκοτεινό μέρος. Επίσης, μπορείτε να το αποθηκεύσετε σε ένα αεροστεγές δοχείο αφού ανοίξετε τη συσκευασία του. Με αυτό τον τρόπο θα το προστατεύσετε από την υγρασία και τα έντομα, και θα παρατείνετε τη διάρκεια ζωής του.
-
Ζάχαρη
Μπορείτε να καταναλώσετε άφοβα τη ζάχαρη που βρίσκεται στο ντουλάπι σας εδώ και αρκετό καιρό.
Η ζάχαρη δεν χαλάει ποτέ γιατί δεν ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων (για αυτό το λόγο άλλωστε οι μαρμελάδες και τα γλυκά που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, διατηρούνται για πάρα πολύ καιρό εφόσον φυλάσσονται σε αεροστεγώς κλεισμένα βαζάκια).
Βεβαιωθείτε μονάχα ότι έχετε αποθηκεύσει τη ζάχαρή σας σε αεροστεγές δοχείο –ώστε να την κρατήσετε μακριά από την υγρασία και τα ζουζούνια.
Υπάρχουν σχεδόν ατελείωτες χρήσεις για το ξύδι, από το μαγείρεμα μέχρι και το καθάρισμα. Ακόμα κι αν δεν το χρησιμοποιείτε πολύ συχνά, αγοράστε ένα μεγάλο μπουκάλι. Θα διατηρηθεί για πάντα σε δροσερό σκοτεινό μέρος.
Συμπέρασμα
Η σπατάλη τροφίμων αποτελεί ένα φλέγον ζήτημα της σύγχρονης εποχής.
Αρκετά τρόφιμα καθημερινά καταλήγουν στα σκουπίδια και σε μεγάλο βαθμό, η σπατάλη αυτή έχει να κάνει με την παρερμηνεία και την ασάφεια γύρω από τις ημερομηνίες λήξης.
Μαθαίνοντας να διαβάζουμε σωστά τη διατροφική ετικέτα μπορούμε να περιορίσουμε τη σπατάλη των τροφίμων και ταυτόχρονα να εξοικονομήσουμε χρήματα.
Οι ημερομηνίες λήξης των τροφίμων δεν υποδηλώνουν πάντοτε την ασφάλεια αυτών, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υποδηλώνουν το εκτιμώμενο χρονικό διάστημα κατά το οποίο αυτά διατηρούν τη βέλτιστη ποιότητά τους.
Επομένως, ορισμένα τρόφιμα μπορεί να διαρκούν περισσότερο από την αναγραφόμενη στη συσκευασία ημερομηνία λήξης τους, ανάλογα με το πόσο καλά αυτά αποθηκεύονται.
Συγκεκριμένα, η ένδειξη «ημερομηνία λήξης» στη διατροφική ετικέτα ενός προϊόντος χρησιμοποιείται όταν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία μας αν καταναλωθεί το προϊόν μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία, για αυτό καλό είναι να αποφεύγετε η κατανάλωση του συγκεκριμένου προϊόντος μετά το πέρας αυτής της ημερομηνίας.
Αντιθέτως, η έκφραση «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από…» συνδέεται περισσότερο με την ποιότητα του προϊόντος–όταν λήξει το προϊόν δεν σημαίνει απαραίτητα ότι καθίσταται επικίνδυνο για την υγεία μας, αλλά μπορεί να χάσει την γεύση και την υφή του ενώ μπορεί να έχει υποβαθμιστεί και η διατροφική του αξία.
