Νέα Μελέτη: Η διαλειμματική νηστεία συνδέεται με 91% υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου

Λίγα λόγια για τη διαλλειματική νηστεία

Η διαλειμματική (ή διαλείπουσα) νηστεία αποτελεί μια νέα διατροφική τάση, που τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει πολλούς υποστηρικτές για τα πιθανά της οφέλη σε απώλεια βάρους, ιδιαίτερα στο δυτικό κόσμο.

Πρόκειται για ένα διατροφικό μοτίβο το οποίο εναλλάσσει χρονικά περιόδους σίτισης με περιόδους νηστείας.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι διαλειμματικής νηστείας, με το πιο δημοφιλές να είναι το μοτίβο 16:8, στο οποίο κάποιος τρώει μέσα σε ένα «χρονικό παράθυρο» 8 ωρών (π.χ. 11 π.μ. με 7 μ.μ.) και μετά μένει νηστικός για τις υπόλοιπες 16 ώρες.

Στο συγκεκριμένο μοτίβο, στη φάση της νηστείας μπορείτε να πιει μόνο υγρά χωρίς θερμίδες (νερό, καφές και ροφήματα χωρίς γάλα ή ζάχαρη), τα οποία βοηθούν και στο να μειωθεί το αίσθημα της πείνας.

Ενώ στη φάση πρόσληψης τροφής δεν υπάρχει περιορισμός στο είδος και την ποσότητα του φαγητού.

Η θεωρία πίσω από τη διαλλειματική νηστεία είναι πως μιας και υπάρχει λιγότερος χρόνος για σίτιση, μειώνονται και οι συνολικές θερμίδες που καταναλώνονται. Υπάρχουν επίσης και κάποιες ενδείξεις ότι ο μεταβολισμός και οι καύσεις μπορεί να αλλάξουν κατά τη διάρκεια μιας περιόδου νηστείας.

Παρόλο που οι δίαιτες με διαλλειματική νηστεία δεν έχουν κανένα περιορισμό στα τρόφιμα που καταναλώνονται κατά τις περιόδους μη νηστείας, οι ειδικοί συνιστούν την επικέντρωση σε μια υγιεινή διατροφή για να καλυφθούν οι ανάγκες σε τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά.

Πολλές από τις ενδείξεις για τα οφέλη της διαλειπούσας νηστείας στην υγεία -απώλεια βάρους, καλύτερη ρύθμιση του λιπιδαιμικού προφίλ και του σακχάρου- προέρχονται από μελέτες σε ζώα.

Αν και τα ευρήματα σε ανθρώπους φαίνονται υποσχόμενα, οι περισσότερες μελέτες έχουν περιορισμένο μέγεθος και διάρκεια.

Συνολικά, η διαλειπούσα νηστεία φαίνεται να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική απώλειας βάρους, αλλά κατά μέσο όρο δεν είναι απαραίτητα πιο ή λιγότερο αποτελεσματική από άλλες προσεγγίσεις που μειώνουν τη συνολική πρόσληψη θερμίδων.

Ωστόσο, ένα άτομο μπορεί να ανταποκριθεί καλύτερα ή χειρότερα στη διαλλειματική νηστεία σε σύγκριση με άλλες προσεγγίσεις.

Επίσης, δεν είναι ασφαλής για όλους, ενώ υπάρχουν και ερωτηματικά όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της στην υγεία μας.

Συγκεκριμένα, νεότερη μελέτη που παρουσιάστηκε σε συνέδριο της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρίας γεννά αμφιβολίες για όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα αναφορικά με τα πιθανά οφέλη της διαλειμματικής νηστείας.

Σχετικά με τη μελέτη

Στη μελέτη αυτή που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρίας (18-21 Μαρτίου, στο Σικάγο), οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση μεταξύ της διαλειμματικής νηστείας τύπου 16:8 και του κινδύνου θνησιμότητας.¹

Η μελέτη συμπεριέλαβε 20.00 άτομα, με μέση ηλικία τα 48,5 έτη και τα οποία παρακολουθήθηκαν κατά μέσο όρο 8 έτη. Τα άτομα αυτά συμμετείχαν στις ετήσιες Εθνικές Έρευνες για την Υγεία και τη Διατροφή (NHANES) το διάστημα 2003-2018, όπου είχαν κληθεί να συμπληρώσουν το πρώτο έτος της παρακολούθησης δύο ανακλήσεις 24-ώρου για να αξιολογηθούν οι διατροφικές τους συνήθειες.

Στην ανάκληση 24ωρου, το άτομο καλείται να καταγράψει όλα τα τρόφιμα και ροφήματα (ποσοτικά και ποιοτικά) που κατανάλωσε το προηγούμενο 24ωρο.

Με βάση τις ανακλήσεις 24-ώρου, τα άτομα κατηγοριοποιήθηκαν ως προς το χρονικό εύρος κατανάλωσης τροφής στις εξής κατηγορίες: <8, 8-<10, 10-<12, 12-16 και >16 ώρες.

Τι ανέφερε η μελέτη στα αποτελέσματα της;

Η μελέτη ανέφερε στα αποτελέσματα της ότι τα άτομα που περιορίζουν την πρόσληψη τροφής μέσα σε ένα «χρονικό παράθυρο» λιγότερο των οκτώ ωρών, είχαν κατά 91% μεγαλύτερη πιθανότητα θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα σε σύγκριση με τα άτομα που ακολουθούσαν ένα τυπικό εύρος κατανάλωσης τροφής (12-16 ώρες ημερησίως).

Τα άτομα με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο ή με καρκίνο που κατανάλωναν την τροφή τους σε ένα χρονικό παράθυρο λιγότερο των οκτώ ωρών είχαν ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα.

Ποιοι είναι το συμπέρασμα και οι περιορισμοί της μελέτης;

Η μελέτη αυτή έδειξε ότι η περιορισμένη χρονικά κατανάλωση τροφής μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία μας.

Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η μελέτη αυτή έχει αρκετούς περιορισμούς που θέτουν υπό αμφισβήτηση τα ευρήματα.

Ο κυριότερος περιορισμός είναι πώς τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής παρουσιάζονται σε περίληψη συνεδρίου.

Αυτό σημαίνει πως δεν έχουν ελεγχθεί για την εγκυρότητά τους και δεν έχουν δημοσιευθεί σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό, ενώ δεν παρουσιάζεται αναλυτικά η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε.

Αυτό είναι το πιο σημαντικό στην έρευνα για την ασφαλή εξαγωγή συμπερασμάτων.

Θα πρέπει συνεπώς, όταν δημοσιευτεί πλέον αυτή η μελέτη, να την δούμε πάλι για τα πιθανά της συμπεράσματα.

Επιπρόσθετα, τα αποτελέσματα προέκυψαν από αυτοαναφερόμενες διατροφικές πληροφορίες, οι οποίες μπορεί να ενέχουν σφάλματα και παραλείψεις καθώς επηρεάζονται από τη μνήμη των συμμετεχόντων.

Συνεπώς, οι δύο ανακλήσεις 24-ώρου που χρησιμοποιήθηκαν δεν μπορούν να αξιολογήσουν με ακρίβεια τις τυπικές διατροφικές συνήθειες των συμμετεχόντων και συνεπώς δεν μπορούν να θεωρηθούν απολύτως αντιπροσωπευτικές και κατ’ επέκταση αξιόπιστες.

Το κυριότερο, οι ανακλήσεις 24-ώρου συμπληρώθηκαν από τους συμμετέχοντες μόνο το πρώτο έτος της παρακολούθησης τους και συνεπώς δεν μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες για τις διατροφικές τους συνήθειες τα επόμενα έτη.

Επιπλέον, υπάρχει η πιθανότητα να υπάρχουν συγχυτικοί παράγοντες, οι οποίοι δεν λήφθηκαν υπόψη και οι οποίοι μπορεί να αλλοιώσουν το τελικό αποτέλεσμα.

Για παράδειγμα, η ποιότητα της διατροφής ή τα επίπεδα του άγχους των ατόμων που ακολουθούν το συγκεκριμένο μοντέλο σίτισης μπορεί να ευθύνονται για τον αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και όχι το μοντέλο αυτό καθ΄ αυτό.

Τέλος, πρόκειται για μία μελέτη παρατήρησης (observational study) η οποία δεν μπορεί να αναδείξει σχέση αίτιου-αποτελέσματος, δηλαδή δεν προκύπτει ότι η διαλειμματική νηστεία τύπου 16:8 προκαλεί αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή θνησιμότητα αλλά δείχνει μια πιθανή σχέση και μόνο, δηλαδή αυτοί που έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή θνησιμότητα συμβαίνει και να ακολουθούν το συγκεκριμένο μοντέλο σίτισης.

Απαιτούνται περισσότερες καλά σχεδιασμένες μελέτες για να διερευνήσουν τις μακροχρόνιες επιδράσεις της διαλειμματικής νηστείας.

Σίγουρα όμως έρευνες όπως αυτή μπορεί να προσφέρουν ενδείξεις για να θέσουμε καλύτερα ερωτήματα, να σχεδιάσουμε μελέτες και να δούμε εάν όντως υπάρχει κάτι που αξίζει περαιτέρω διερεύνηση.

Συμπέρασμα

Πολλές φορές ο τίτλος των άρθρων του διαδικτύου μπορεί να είναι παραπλανητικός και να προκαλεί φόβο στους περισσότερους αναγνώστες. Για αυτό κάθε φορά θα πρέπει να αξιολογούμε τα αποτελέσματα των ερευνών με προσοχή και κριτική σκέψη.

Σε αυτό το σημείο να προσθέσουμε ότι προηγούμενες μελέτες έχουν αναδείξει ότι η χρονικά περιορισμένη κατανάλωση τροφής βελτιώνει αρκετούς δείκτες καρδιαγγειακής υγείας όπως η αρτηριακή πίεση, η γλυκόζη αίματος και το λιπιδαιμικό προφίλ.

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα πολλά ανεπίλυτα ερωτήματα για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της στην υγεία μας.

Για αυτό, απαιτούνται και άλλες μελέτες προκειμένου να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα.

Σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερη σημασία για την μακροπρόθεσμη καλή υγεία και μακροζωία έχει η ποιότητα της διατροφής σας. Δείτε εδώ τα 10 MUST της υγιεινής διατροφής!

Βιβλιογραφία

1. 8-hour time-restricted eating linked to a 91% higher risk of cardiovascular death. American Heart Association Epidemiology and Prevention|Lifestyle and Cardiometabolic Health Scientific Sessions 2024, Abstract P192. Available at: https://newsroom.heart.org/news/8-hour-time-restricted-eating-linked-to-a-91-higher-risk-of-cardiovascular-death. (Accesed at April 2024).