Ηλίαση – Συμπτώματα και αντιμετώπιση

Τι είναι η ηλίαση;

Μπορεί το καλοκαίρι να αποτελεί αγαπημένη εποχή για τους περισσότερους από εμάς, καθώς έχει συνδεθεί με την ανεμελιά και τις διακοπές, κρύβει όμως και κινδύνους για την υγεία μας, αν δεν είμαστε προσεκτικοί. Ένας από αυτούς είναι η ηλίαση.

Η ηλίαση (υπερθερμία) είναι μια παθολογική κατάσταση που μπορεί να προκύψει, μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο και συνήθως παρατηρείται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το σώμα μας διαθέτει συγκεκριμένους μηχανισμούς (θερμορυθμιστικοί μηχανισμοί) που ενεργοποιούνται για να αποφευχθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του και βοηθούν το σώμα μας να δροσιστεί και να αποβάλλει γρήγορα την επιπλέον θερμότητα, διατηρώντας έτσι τη θερμοκρασία, περίπου, στους 36,6° Κελσίου.

Οι μηχανισμοί αυτοί περιλαμβάνουν:

• Αύξηση της διαμέτρου των αγγείων
• Αύξηση του ρυθμού της αναπνοής
• Έντονη εφίδρωση

Ωστόσο, κατά την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, οι ομοιοστατικοί αυτοί μηχανισμοί του σώματος μας υφίστανται κόπωση με συνέπεια το σώμα να υπερθερμαίνεται και να μην καταφέρνει να αποβάλλει την επιπλέον θερμότητα, προκαλώντας ανεπιθύμητα συμπτώματα.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η ηλίαση είναι μία κατάσταση που μπορεί να καταστεί επικίνδυνη για την υγεία μας και απαιτεί άμεση προσοχή και σε ορισμένες περιπτώσεις άμεση ιατρική φροντίδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ηλίασης;

Τα συμπτώματα της ηλίασης μπορούν να διαχωριστούν σε ήπια/ελαφρά και σοβαρά.

Τα ήπια συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Έντονη εφίδρωση
• Πονοκέφαλο
• Ταχυκαρδία
• Ταχύπνοια (γρήγορη αναπνοή)
• Ερυθρότητα στο δέρμα
• Ναυτία, εμετό και ζαλάδα
• Μυϊκή αδυναμία και κόπωση

Τα σοβαρά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πυρετό, που ξεπερνά τους 40° Κελσίου.
• Αλλαγές στη συμπεριφορά
• Σύγχυση
• Απώλεια των αισθήσεων
• Σπασμούς

Ποια είναι τα μέτρα αντιμετώπισης της ηλίασης;

Σε ήπιας μορφής ηλίαση είναι σημαντικό να εφαρμόζουμε τα ακόλουθα:

1. Μεταφερόμαστε σε ένα σκιερό ή κλιματιζόμενο μέρος. Η παραμονή σε δροσερό, σκιερό, και ιδανικά κλιματιζόμενο χώρο, βοηθάει τον οργανισμό μας να ανακάμψει.

2. Δροσιζόμαστε. Εφόσον βρισκόμαστε εκτός σπιτιού, προσπαθούμε να δροσιστούμε με οποιοδήποτε τρόπο, όπως με ένα βρεγμένο ύφασμα στο κεφάλι, στον λαιμό, στις μασχάλες.

Διαφορετικά, εφόσον ο προσωπικός μας χώρος βρίσκεται σε κοντινή ακτίνα, επιστρέφουμε και κάνουμε ένα ντους με δροσερό νερό ή τοποθετούμε παγοκύστες στα ίδια σημεία.

3. Ενυδατωνόμαστε καλά. Πίνουμε αρκετά υγρά. Έχουμε, όμως, κατά νου ότι επειδή μέσω της εφίδρωσης χάνουμε και ηλεκτρολύτες, που είναι απαραίτητοι για τη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών στο σώμα μας, είναι σημαντικό να τους αναπληρώνουμε πίνοντας κάποιο ρόφημα ηλεκτρολυτών (π.χ. αθλητικό ποτό χωρίς πρόσθετη ζάχαρη ή χυμό φρούτων).

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), η ημερήσια επαρκής πρόσληψη (adequate intake, ΑΙ) για το νερό (νερό που προέρχεται από όλες τις πηγές, όπως πόσιμο νερό, ροφήματα και στερεά τρόφιμα) ανέρχεται στα 2,5 L/ημέρα και 2 L/ημέρα για τους ενήλικες άντρες και τις ενήλικες γυναίκες, αντίστοιχα.

Ωστόσο, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και της αυξημένης εφίδρωσης οι ημερήσιες ανάγκες σας σε υγρά αυξάνονται, συνεπώς μπορεί να χρειαστεί να προσλάβετε μεγαλύτερες ποσότητες υγρών. Παρότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις προκειμένου να αξιολογήσετε τα επίπεδα ενυδάτωσης σας μπορείτε να ελέγξετε το χρώμα των ούρων σας. Εάν τα ούρα σας είναι σκουρόχρωμα χρειάζεται να προσλάβετε περισσότερο νερό.

Προσοχή – δεν είναι καλή πρακτική να πίνουμε αλκοολούχα ποτά για να ενυδατωθούμε. Το αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του σώματος μας να ελέγξει τη θερμοκρασία του καθώς προκαλεί αυξημένη απώλεια υγρών και αφυδάτωση με αποτέλεσμα να επιβαρύνει την κατάσταση σας.

4. Αφαιρούμε τα περιττά ρούχα. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνουμε τη διαδικασία της εφίδρωσης και διευκολύνουμε την πτώση της θερμοκρασίας του σώματος.

Προσοχή σε περίπτωση σοβαρής ηλίασης, όπως για παράδειγμα όταν το άτομο δεν έχει τις αισθήσεις του ή όταν παρατηρηθεί σύγχυση, τότε πρέπει αμέσως να ζητηθεί ιατρική βοήθεια. Θα πρέπει ο πάσχων να μεταφερθεί σε νοσηλευτικό ίδρυμα (νοσοκομείο, κέντρο υγείας), ώστε να χορηγηθούν ενδοφλεβίως οροί για ενυδάτωση και να αντιμετωπιστούν πιθανά εγκαύματα με ειδικά επιθέματα-κρέμες.

Ποια μέτρα μπορούμε να πάρουμε για να προλάβουμε την ηλίαση;

Χρήσιμες συμβουλές για την πρόληψη της ηλίασης:

• Αποφύγετε την άμεση έκθεση στον ήλιο τις θερμές ώρες της ημέρας.
• Τις ημέρες με πρόβλεψη για υψηλές θερμοκρασίες, αποφύγετε τις περιττές μετακινήσεις.
• Εάν βγείτε έξω, να φοράτε καπέλο και ανοιχτόχρωμα, άνετα ρούχα που θα σας προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.
• Χρησιμοποιήστε αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας (SPF τουλάχιστον 30), εφαρμόζοντάς το τουλάχιστον 20 λεπτά πριν βγείτε έξω. Επαναλάβετε την εφαρμογή κάθε δύο ώρες ή μετά το κολύμπι ή την έντονη εφίδρωση.
• Έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι με νερό και πίνετε γουλιές ώστε να ενυδατώνεστε.
• Καταναλώστε ελαφρά γεύματα που περιέχουν φρούτα και λαχανικά υψηλά σε νερό, όπως καρπούζι, αγγούρι και πεπόνι, τα οποία βοηθούν στην ενυδάτωση του οργανισμού.
• Στην παραλία, αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ που προκαλεί αφυδάτωση.
• Τις ζεστές ώρες της ημέρας ή σε ημέρες καύσωνα, αποφύγετε την έντονη σωματική δραστηριότητα, ακόμη και παιχνίδια όπως οι ρακέτες στην παραλία.
• Αν εργάζεστε σε εξωτερικό χώρο, με έντονη σωματική δραστηριότητα, κάνετε μικρά διαλείμματα ξεκούρασης.

Η σωστή χρήση του αντιηλιακού, σε συνδυασμό με άλλες πρακτικές προστασίας και μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε υγρά και ελαφρά γεύματα, μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο ηλίασης και άλλων προβλημάτων υγείας που προκαλούνται από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο.

Συμπέρασμα

Η ηλίαση είναι μία παθολογική κατάσταση που εμφανίζεται ύστερα από μεγάλης διάρκειας έκθεση στον ήλιο και οδηγεί σε μία σειρά ανεπιθύμητων συμπτωμάτων.

Εάν αισθανθείτε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα, που προαναφέρθηκαν, όταν βρίσκεστε στο ήλιο ή σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, προσπαθήστε να απομακρυνθείτε το συντομότερο δυνατό και να μεταβείτε σε ένα δροσερό και σκιερό μέρος. Η καλύτερη επιλογή θα ήταν ένα κλιματιζόμενο δωμάτιο.

Επίσης, θα πρέπει να καταναλώσετε επαρκείς ποσότητες υγρών για να μπορέσετε να βοηθήσετε το σώμα σας να ενυδατωθεί προκειμένου να επαναφέρει τη σωστή θερμοκρασία σώματος.

Να θυμάστε, ότι η ηλίαση είναι μία αρκετά σοβαρή περίπτωση, με επιπτώσεις ακόμα και στα ζωτικά σας όργανα, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Για τον λόγο αυτό δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να την παραμελήσετε. Μάλιστα, εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν επικοινωνήστε άμεσα με το θεράποντα ιατρό σας ή μεταβείτε στο κοντινότερο νοσοκομείο.