Τι είναι η εργομετρία;
Εργομετρία (ή εργομέτρηση) είναι η διαδικασία μέτρησης και αξιολόγησης της φυσικής κατάστασης του ανθρώπινου οργανισμού μέσα από διάφορες δοκιμασίες – εργομετρικά τεστ. Ο στόχος της εργομετρίας είναι η δημιουργία αποτελεσματικών προγραμμάτων σωματικής δραστηριότητας ώστε να βελτιωθεί τόσο η απόδοση του εξεταζόμενου όσο και η γενικότερη υγεία του.
Μέσα από την εργομετρική αξιολόγηση του εξεταζόμενου μπορούμε να:
- Αξιολογήσουμε τις ικανότητες της φυσικής κατάστασής του (ταχύτητα, κινητικότητα, μυϊκή δύναμη και αντοχή, αερόβια ικανότητα κ.α.).
- Εκτιμήσουμε ακριβώς την ενεργειακή δαπάνη του κατά την άσκηση και την ηρεμία.
- Προσδιορίσουμε το ποσοστό των καταβολιζόμενων υποστρωμάτων (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπος)
- Λάβουμε σημαντικές πληροφορίες για τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων.
Για να έχετε μία ολοκληρωμένη εικόνα της φυσικής σας κατάστασης θα πρέπει να γίνεται εκτίμηση και διαφόρων άλλων παραμέτρων όπως το ποσοστό λίπους μέσω της ανάλυσης σύστασης σώματος, ο βασικός μεταβολικός ρυθμός, κ.α. Η ομάδα ειδικών του πρότυπου διαιτολογικού κέντρου Food For Health χρησιμοποιεί τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό για μια εμπεριστατωμένη και απόλυτα εξατομικευμένη αξιολόγηση της φυσικής σας κατάστασης, που μπορούν να συνδυαστούν με τα κατάλληλα προγράμματα διατροφής.
Σε ποιους απευθύνεται η εργομετρία
Η εργομετρία απευθύνεται σε άτομα που επιθυμούν να λάβουν μία ολοκληρωμένη εικόνα της φυσικής τους κατάστασης με στόχο την κατανόηση και βελτίωσή της. Κυρίως απευθύνεται σε:
- Αθλητές και αθλούμενους που θέλουν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και να προπονούνται πιο αποτελεσματικά
- Άτομα με διάφορες χρόνιες παθήσεις, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, στα οποία κρίνεται απαραίτητη αυτή η αξιολόγηση από τον θεράποντα ιατρό
Κάθε πότε πρέπει να γίνεται η εργομετρική αξιολόγηση;
Εργομέτρηση μπορείτε να κάνετε οποιαδήποτε ώρα μέσα στην ημέρας. Ιδανικά, και για να είναι πιο αποτελεσματική η διαδικασία της εργομετρικής αξιολόγησης, θα πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο) και πάντα παρουσία ιατρού.
Μέσω της σύγκρισης των αποτελεσμάτων μπορούμε να εξετάσουμε την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων σας και να ερευνήσουμε τυχόν αποκλίσεις από τους αρχικούς στόχους σας. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να αξιολογήσουμε τη φυσική σας κατάσταση και την απόκρισή σας στο πρόγραμμα άσκησης που ακολουθείτε.
Πώς πραγματοποιείται η εργομετρία;
Πριν από τη διενέργεια της εργομετρίας ο καρδιολόγος μας θα λάβει το ιατρικό σας ιστορικό και θα σας εξετάσει. Ο ιατρός αφού σας εξηγήσει αναλυτικά τη διαδικασία και απαντήσει σε οποιαδήποτε απορία σας θα σας ζητήσει τη γραπτή σας συγκατάθεση για την τέλεση της δοκιμασίας.
Η δοκιμασία της εργομέτρησης διενεργείται σε εργομετρικό ποδήλατο και καταγράφονται μετρήσεις από το καρδιαγγειακό και το αναπνευστικό σύστημα. Ο εξεταζόμενος φοράει μια μάσκα ανάλυσης εισπνεόμενων και εκπνεόμενων αναπνευστικών αερίων και μέσω ειδικής συσκευής προσδιορίζεται η μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου (VO2max, ml/Kg/min) κατά την άσκηση. Η τιμή αυτή εκφράζει την καρδιοαναπνευστική λειτουργική ικανότητα του εξεταζόμενου. Η εργομετρία απαιτεί την παρουσία καρδιολόγου (ή άλλου εξειδικευμένου ιατρού) καθώς και τη διαθεσιμότητα εξοπλισμού καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης, όπως προβλέπουν οι σχετικοί νόμοι και κανονισμοί.
Ανάλογα με τον εξεταζόμενο επιλέγεται ένας από τους παρακάτω τρόπους άσκησης:
- Μέγιστη προσπάθεια (VO2max)
Ο εξεταζόμενος κάνει μία προοδευτικά αυξανόμενη προσπάθεια στο εργομετρικό ποδήλατο που φτάνει μέχρι το μέγιστο (εξάντληση), ενώ παράλληλα μετριούνται όλοι οι απαραίτητοι καρδιοαναπνευστικοί δείκτες. Η μέγιστη τιμή πρόσληψης οξυγόνου κατά την άσκηση (VO2max, ml/Kg/min) μετράει ουσιαστικά την καρδιοαναπνευστική αντοχή του εξεταζόμενου. - Υπομέγιστη προσπάθεια (sub-max VΟ2)
Ο εξεταζόμενος κάνει μία προοδευτικά αυξανόμενη προσπάθεια στο εργομετρικό ποδήλατο που φτάνει μέχρι την ασφαλή τιμή του 80-85% της μέγιστης εκτιμώμενης καρδιακής συχνότητας, ενώ παράλληλα μετριούνται όλοι οι απαραίτητοι καρδιοαναπνευστικοί δείκτες.
Ποιες παράμετροι καταγράφονται κατά την εργομετρία;
Στην εργομετρία μετρούνται και αξιολογούνται τα εξής:
- Αρτηριακή πίεση, καρδιακή συχνότητα και ηλεκτροκαρδιογράφημα ηρεμίας, κοπώσεως και αποκατάστασης
- Μεταβολικές παράμετροι, όπως κατανάλωση οξυγόνου (VO2), αναερόβιο κατώφλι (AT)
- Θερμιδική κατανάλωση κατά την άσκηση
- Πραγματική μέτρηση της δυνατότητας άσκησης και των μεταβολικών ισοδυνάμων (METs). Ένα μεταβολικό ισοδύναμο (ΜΕΤ) ορίζεται ως η ποσότητα οξυγόνου που καταναλώνεται κατά την ηρεμία και είναι ίση με 3,5 ml O2 ανά kg σωματικού βάρους ανά λεπτό. Τα μεταβολικά ισοδύναμα, λοιπόν, καταδεικνύουν πόση ενέργεια δαπανάται κατά τη διάρκεια της άσκησης, με την έντονη άσκηση να αντιστοιχεί σε περισσότερα METs.
Μέσω των μετρήσεων αυτών οι ειδικοί είναι σε θέση να αξιολογήσουν και να προσδιορίσουν τα ακόλουθα:
- Την καρδιοαναπνευστική αντοχή σας
- Τις παραμέτρους που επηρεάζουν την απόδοση και τις αθλητικές επιδόσεις σας
- Τις προπονητικές επιβαρύνσεις
- Την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων βάση των δυνατοτήτων σας
- Το επίπεδο ετοιμότητας κατά την αποθεραπεία μετά από τραυματισμό
Ιδανικά η εργομετρία θα πρέπει να αξιολογείται μαζί με την ανάλυση σύστασης σώματος (ποσοστό μυϊκής & άλιπης σωματικής μάζας, ποσοστό λίπους, συνολικά υγρά σώματος) και τη μέτρηση βασικού μεταβολικού ρυθμού. Η πλέον ειδική κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος θα είναι σε θέση να σας προτείνει απόλυτα εξατομικευμένα προγράμματα διατροφής για αθλητές και αθλούμενους προκειμένου να μεγιστοποιήσετε τις αθλητικές σας επιδόσεις.
Τι πρέπει να κάνω πριν την εργομετρία;
Για να διασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια των μετρήσεων, θα πρέπει να ακολουθηθούν οι εξής οδηγίες:
- Αποφύγετε την έντονη φυσική δραστηριότητα τουλάχιστον μία μέρα πριν, αλλά και την ημέρα της αξιολόγησης.
- Μην καταναλώσετε φαγητό, ποτό και να μην καπνίσετε για τουλάχιστον 3 ώρες πριν την εξέταση. Το ίδιο ισχύει και για τα καφεϊνούχα ροφήματα. Αυτά περιλαμβάνουν τον καφέ, το τσάι, τη σοκολάτα καθώς και αναλγητικά που περιέχουν καφεΐνη.
- Μην κάνετε πολύωρη νηστεία πριν την εξέταση, διότι θα μειωθεί σημαντικά η ικανότητά σας για άσκηση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη προκειμένου να αποφύγουμε τυχόν υπογλυκαιμία.
- Μπορείτε να πιείτε νερό.
- Θα πρέπει να φορέσετε άνετα ρούχα και αθλητικά παπούτσια που να διευκολύνουν τις κινήσεις σας.
- Θα σας ζητηθεί να ξυρίσετε την περιοχή του θώρακα που θα τοποθετηθούν τα ηλεκτρόδια για την καταγραφή του ηλεκτροκαρδιογραφήματος.
- Δε θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε κρέμα σώματος την ημέρα της εργομέτρησης γιατί επηρεάζει την ποιότητα καταγραφής του ηλεκτροκαρδιογραφήματος.
- Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή ενημερώστε μας πριν το ραντεβού σας. Μετά από συνεννόηση με τον καρδιολόγο υπάρχει η πιθανότητα να σας ζητηθεί να διακόψετε τα καρδιολογικά φάρμακα που επηρεάζουν το αποτέλεσμα ή την αξιολόγηση της δοκιμασίας (π.χ. β-αναστολείς, ανταγωνιστές ασβεστίου, νιτρώδη). Σε καμία, όμως, περίπτωση δεν πρέπει να σταματήσετε μόνος/η σας κάποιο από τα φάρμακα που λαμβάνετε. Θα πρέπει, τέλος, να ενημερώσετε τον καρδιολόγο σας σε περίπτωση που έχετε λάβει κάποιο δισκίο για στυτική δυσλειτουργία τις τελευταίες 24 έως 48 ώρες.
Πώς αξιολογούνται τα αποτελέσματα της εργομετρίας;
Καθεμία από τις παραμέτρους που καταγράφονται κατά την εξέταση μετριέται και αξιολογείται ξεχωριστά. Η αξιολόγηση αποτελείται από ένα σύνολο ενεργειών που περιλαμβάνουν συγκρίσεις, στατιστικές συσχετίσεις, ταξινομήσεις κ.α.
Το στάδιο αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί συγκρίνοντας προηγούμενες μετρήσεις του ίδιου εξεταζόμενου ή μέσω σύγκρισης με άλλους εξεταζόμενους παρόμοιων χαρακτηριστικών (ίδια ηλικιακή κατηγορία και φύλο, πίνακες κατατάξεων).
Είναι ασφαλής η εργομετρία;
Η εργομετρική αξιολόγηση είναι απόλυτα ασφαλής διαδικασία. Η ομάδα των ειδικών του πρότυπου διαιτολογικού κέντρου Food For Health έχει εξασφαλίσει τις βέλτιστες συνθήκες για την ασφάλεια σας καθ’όλη τη διάρκεια της εξέτασης.
Ο καρδιολόγος μας θα βρίσκεται δίπλα σας και θα σας παρακολουθεί στενά ώστε να πετύχουμε μαζί το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα.
