Τι πρέπει να ξέρετε για τις έτοιμες σαλάτες

Γιατί ο κόσμος επιλέγει έτοιμες σαλάτες;

Οι σαλάτες είναι νόστιμες, θρεπτικές και προσφέρουν πολλά οφέλη για την υγεία.

Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τη διαδικασία της προετοιμασίας τους κουραστική και χρονοβόρα.

Είτε γιατί λόγω γρήγορων ρυθμών καθημερινότητας δεν προλαβαίνουν να ετοιμάσουν, είτε γιατί μπορεί να μη βρίσκουν τα λαχανικά που τους αρέσουν.

Οπότε καταλήγουν στην καλύτερη να τρώνε συνέχεια την ίδια σαλάτα, ή το πιο σύνηθες να μην τρώνε καθόλου.

Η αγορά έχει ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη με διάφορες πρακτικές λύσεις.

Αρκετές εταιρείες προσφέρουν έτοιμες σαλάτες που είναι ήδη διαλεγμένες και συσκευασμένες (κομμένες ή μη, πλυμένες ή μη).

Η αγορά μίας έτοιμης σαλάτας σίγουρα προσφέρει ευκολία και εξοικονόμηση χρόνου, και για το λόγο αυτό έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς.

Παρόλα αυτά, πόσο ασφαλείς είναι αυτές οι σαλάτες; Και μήπως χάνουν μέρος των θρεπτικών τους συστατικών;

Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ τους και τι πρέπει να προσέξουμε όταν επιλέγουμε;

Πάμε να τα δούμε όλα αυτά παρακάτω.

Ποιες οι διαφορές μεταξύ των ειδών σαλάτας;

Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε πως είναι σχεδόν πάντα καλύτερο να φας σαλάτα, απ’ το να μη φας καθόλου.

Συνεπώς, η έτοιμη σαλάτα αποτελεί ξεκάθαρα μία καλή εναλλακτική αν δεν προλαβαίνεις να ετοιμάσεις.

Στον πίνακα που ακολουθεί παραθέτουμε τις κύριες διαφορές ανάλογα με το είδος της σαλάτας.

Αυτές είναι γενικές φυσικά διαφορές, που ενδέχεται να διαφέρουν ανάλογα με την πρώτη ύλη (είδος του λαχανικού και συνθήκες καλλιέργειας), τον τρόπο συγκομιδής, επεξεργασίας, αποθήκευσης, και διανομής του, καθώς και τον τρόπο μεταχείρισης από τον καταναλωτή.

Εάν επιλέγετε έτοιμες σαλάτες, διαβάστε προσεχτικά την ετικέτα του προϊόντος και επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του προμηθευτή για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον προϊόν.

Είδος σαλάτας
Τύπος Σύγκρισης	Φρέσκα λαχανικά	Έτοιμες μη πλυμένες σαλάτες	Έτοιμες πλυμένες σαλάτες
Ευκολία	– Απαιτεί χρόνο για επιλογή, πλύσιμο, στράγγισμα και κόψιμο.	– Παραλείπει το στάδιο του κοψίματος, προσθέτοντας ευκολία.	– Δεν απαιτείται καμία προετοιμασία ή πλύσιμο.
Γεύση και Υφή	– Πολύ καλή γεύση και υφή.	– Πολύ καλή γεύση και υφή.	– Υποβάθμιση στην υφή από την κοπή και συσκευασία, και πρόπλυση.
Οικονομία	– Πιο οικονομικά.	– Φθηνότερες από τις πλήρως έτοιμες σαλάτες αλλά ακριβότερες από τις φρέσκες.	– Συνήθως πιο ακριβές λόγω υψηλότερων δαπανών επεξεργασίας.
Διατήρηση Θρεπτικών Συστατικών	– Πολύ καλή διατήρηση θρεπτικών συστατικών.- Ενδεχόμενη ποιοτική υποβάθμιση εάν το φρέσκο προϊόν δεν επιλεγεί και αποθηκευτεί σωστά και δεν καταναλωθεί σχετικά άμεσα.	– Πολύ καλή διατήρηση θρεπτικών συστατικών.- Ενδεχόμενη ποιοτική υποβάθμιση αν η συσκευασία δε γίνεται με βάση την αναμενόμενη διατηρησιμότητα τους.	– Δυνατή απώλεια θρεπτικών συστατικών λόγω εκτενούς πλύσης και επεξεργασίας.- Ενδεχόμενη ποιοτική υποβάθμιση αν η συσκευασία δε γίνεται με βάση την αναμενόμενη διατηρησιμότητα τους.
Έκθεση σε Χημικά	– Καμία έκθεση σε συντηρητικά ή χημικά επεξεργασίας.	– Καμία έκθεση σε συντηρητικά ή χημικά επεξεργασίας.	– Έκθεση σε χημικά στις διαδικασίες πλύσης.
Ασφάλεια	– Απαιτεί έλεγχο από τον καταναλωτή για τη σωστή επιλογή προϊόντος. – Απαιτεί σωστή αποθήκευση και κατανάλωση μέχρι όταν κρίνει ο καταναλωτής ότι είναι ασφαλές. – Απαιτεί σωστό πλύσιμο στο σπίτι για ελαχιστοποίηση κινδύνων.	– Απαιτεί έλεγχο συσκευασίας. – Απαιτεί σωστή αποθήκευση και κατανάλωση μέχρι την αναγραφόμενη ημερομηνία. – Απαιτεί σωστό πλύσιμο στο σπίτι για ελαχιστοποίηση κινδύνων.	– Απαιτεί έλεγχο συσκευασίας.- Απαιτεί σωστή αποθήκευση και κατανάλωση μέχρι την αναγραφόμενη ημερομηνία.- Εφόσον πληρούνται οι σωστές προϋποθέσεις επεξεργασίας, υπάρχει χαμηλότερος κίνδυνος επιμόλυνσης από βακτήρια λόγω βιομηχανικών προτύπων πλύσης.- Μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω σωστή πλύση στο σπίτι για την απομάκρυνση των χημικών πλύσης.
Ποικιλία Συστατικών	– Περιορίζεται στα τοπικά διαθέσιμα.	– Περιλαμβάνει μίγμα συστατικών που ενδεχομένως δεν είναι εύκολα διαθέσιμα ή απαιτούν αγορά πολλών ξεχωριστών λαχανικών.	– Περιλαμβάνει μίγμα συστατικών που ενδεχομένως δεν είναι εύκολα διαθέσιμα ή απαιτούν αγορά πολλών ξεχωριστών λαχανικών.
Διάρκεια Ζωής	– Μικρότερη διάρκεια ζωής, πρέπει να καταναλωθεί γρήγορα μετά την συγκομιδή.	– Επεκτείνεται αρκετά η διάρκεια ζωής.	– Μετρίως επεκτείνεται η διάρκεια ζωής.
Διατροφική Επισήμανση	– Καμία ετικέτα.	– Οι ετικέτες βοηθούν στην αποτελεσματική διαχείριση διατροφικών αναγκών.	– Οι ετικέτες βοηθούν στην αποτελεσματική διαχείριση διατροφικών αναγκών.
Περιβαλλοντική Επίπτωση	– Ελάχιστη περιβαλλοντική επίπτωση.	– Επίπτωση από τη συσκευασία.	– Υψηλότερη περιβαλλοντική επίπτωση από τη συσκευασία και εκτενή επεξεργασία.

Είναι ασφαλείς οι έτοιμες σαλάτες;

Σε γενικές γραμμές, οι έτοιμες σαλάτες είναι ασφαλείς.

Ωστόσο, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των φρέσκων λαχανικών, η ασφάλεια τους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων της διαδικασίας καλλιέργειας, συντήρησης, μεταφοράς και αποθήκευσής τους.

Τηρώντας τους κανονισμούς και τις οδηγίες για την υγιεινή των τροφίμων που έχουν θεσπιστεί από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές, οι εταιρείες παραγωγής αυτών των προϊόντων μπορούν να διασφαλίσουν την ασφάλεια των προϊόντων τους.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι έτοιμες κομμένες πράσινες σαλάτες ενδεχομένως να είναι πιο ευάλωτες στη μικροβιακή αλλοίωση σε σύγκριση με τις άκοπες.

Αυτό συμβαίνει καθώς οι χυμοί που εκκρίνονται από τα κομμένα φύλλα, λόγω της υγρασίας και των θρεπτικών συστατικών τους, αποτελούν πρόσφορο “έδαφος” για την ανάπτυξη επικίνδυνων μικροοργανισμών.

Βέβαια, οι εταιρίες χρησιμοποιούν διαφόρους μεθόδους απολύμανσης που αποσκοπούν στη μείωση της παρουσίας των παθογόνων μικροοργανισμών που μπορεί να βρίσκονται πάνω στα τμήματα των λαχανικών που προορίζονται για τις έτοιμες σαλάτες.

Ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα απολύμανσης που χρησιμοποιείται είναι το χλώριο, που αποτελεί μία αποτελεσματική μέθοδος για την εξάλειψη παθογόνων μικροοργανισμών και τη μείωση του κινδύνου ασθενειών.

Ωστόσο, οι εταιρίες αυτές θα πρέπει να λαμβάνουν ειδική μέριμνα τόσο για τα λαχανικά όσο και για τα εργαλεία κοπής, τους πάγκους, το προσωπικό και γενικά όλα τα μέρη της παραγωγικής διαδικασίας που έρχονται σε επαφή με το προϊόν.

Συνεπώς οι έτοιμες σαλάτες μπορεί να είναι μία ασφαλής διατροφική επιλογή, εφόσον οι εταιρίες παραγωγής ακολουθούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων.

Από την άλλη, οι καταναλωτές για να διατηρήσουν το μέγιστο της ασφάλειας και της ποιότητάς τους, θα πρέπει να τηρούν τους κανόνες υγιεινής κατά τον χειρισμό των λαχανικών και να διατηρούν τα προϊόντα αυτά υπό τις αναγραφόμενες συνθήκες αποθήκευσης που έχουν οριστεί από τον προμηθευτή.

Για να απομακρυνθούν τα όποια πιθανά χημικά από τις διαδικασίες πλύσης, μπορείτε να επιλέξετε πλύνετε ξανά τις έτοιμες πλυμμένες σαλάτες, αρκεί αυτό να γίνει σωστά.

Είναι το ίδιο θρεπτικές οι έτοιμες σαλάτες με τις φρέσκιες;

Όλα λαχανικά αρχίζουν να χάνουν θρεπτικά στοιχεία μόλις αρχίζουν να επεξεργάζονται.

Με τον όρο επεξεργασία τροφίμων αναφερόμαστε σε οποιαδήποτε διεργασία μηχανική ή χημική που οδηγεί σε τροποποίηση του τροφίμου από τη φυσική του μορφή.

Συνεπώς, ακόμη και ο τεμαχισμός και το πλύσιμο των λαχανικών αποτελεί μία μέθοδο επεξεργασίας που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια θρεπτικών συστατικών, είτε γίνεται από εμάς είτε από την βιομηχανία τροφίμων.

Οι προ-πλυμένες σαλάτες προσφέρουν ευκολία, ωστόσο υπάρχουν συγκεκριμένες προκλήσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Η διαδικασία της εκτενούς πλύσης τους μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια θρεπτικών συστατικών, κυρίως των υδατοδιαλυτών βιταμινών και συγκεκριμένα της βιταμίνης C. Αυτό συμβαίνει επειδή αυτές οι βιταμίνες μπορούν να απομακρυνθούν εύκολα κατά τη διάρκεια της πλύσης λόγω οξειδωτικού stress. Φυσικά, στη περίπτωση των πράσινων σαλατών το συνολικό θρεπτικό τους πακέτο παραμένει ιδιαίτερα υψηλό, ανεξάρτητα από τις όποιες εν δυνάμει απώλειες μεμονωμένων θρεπτικών συστατικών.

Επιπρόσθετα, οι περισσότερες εταιρίες που παράγουν έτοιμες σαλάτες έχουν φροντίσει να διατηρούν τη θρεπτική τους αξία, καθώς χρησιμοποιούν ειδικές, πιο ήπιες μεθόδους πλύσης, και συσκευασίας.

Μία τέτοια μέθοδος είναι η συσκευασία του προϊόντος σε τροποποιημένη ατμόσφαιρα.

Πώς διατηρείται η θρεπτική αξία στις έτοιμες σαλάτες;

Η συσκευασία τροποποιημένης ατμόσφαιρας (Modified Atmosphere Packaging – MAP) είναι μια μέθοδος συσκευασίας προϊόντων τροφίμων, κατά την οποία ο αέρας που βρίσκεται μέσα στο συσκευασμένο προϊόν αντικαθίσταται από αέριο ή μίγμα αερίων διαφορετικής σύστασης από αυτή την ατμόσφαιρας, χρησιμοποιώντας πάντα ατμοσφαιρικά αέρα (άζωτο, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα).

Η μέθοδος αποσκοπεί στην αύξηση της διάρκειας ζωής του συσκευασμένου προϊόντος με διατήρηση της γεύσης, του αρώματος και της θρεπτικής αξίας.

H ποιότητα της σαλάτας μπορεί να υποβαθμιστεί εάν ο χρόνος από τη συγκομιδή στη συσκευασία δεν είναι ο συντομότερος δυνατός.

Για να το ελέγξετε αυτό ανατρέξτε στις πληροφορίες του προμηθευτή που συνήθως παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα τους αναλυτικά.

Σε γενικές γραμμές, όλες οι σαλάτες είναι θρεπτικές. Η όποια υποβάθμιση της θρεπτικής τους αξίας είναι μικρή και εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό και από το πως επιλέγουμε και μεταχειριζόμαστε το προϊόν.

Στα φρέσκα λαχανικά έχουμε μεγαλύτερο φαινομενικά έλεγχο του τι διαλέγουμε, αλλά και κατ’ επέκταση μεγαλύτερη πιθανότητα να μεταχειριστούμε λάθος το προϊόν.

Ενώ στα έτοιμα συσκευασμένα λαχανικά οι εταιρείες είναι υπεύθυνες να μας παραδώσουν ένα προϊόν που είναι φρέσκο και διατηρείται φρέσκο μέχρι την αναγραφόμενη ημερομηνία (υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι το αποθηκεύουμε σωστά).

Τι θα πρέπει να προσέξω στις έτοιμες σαλάτες;

Κατά την αγορά μίας έτοιμης σαλάτας καλό θα ήταν:

Να ελέγχετε τη διατροφική ετικέτα

Όταν αγοράζετε έτοιμες σαλάτες, μην ξεχνάτε να ελέγχετε τη διάρκεια διατήρησης (ημερομηνία λήξης).

Η διάρκεια διατήρησης ενός τροφίμου είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο μπορεί το τρόφιμο να διατηρηθεί υπό τις αναγραφόμενες συνθήκες αποθήκευσης, διατηρώντας το μέγιστο της ασφάλειας και της ποιότητάς του.

Η διάρκεια διατήρησης δηλώνεται συνήθως στην ετικέτα του τροφίμου με τη φράση «ανάλωση μέχρι».

Συνεπώς, τα τρόφιμα αυτά ενδέχεται να παρουσιάζουν κίνδυνο για τροφική δηλητηρίαση, εάν καταναλωθούν μετά το πέρας της ημερομηνίας αυτής.

Επίσης, καλό θα είναι να αγοράζετε τις σαλάτες εκείνες με όσο το δυνατόν πιο μακρινή ημερομηνία λήξης.

Σαλάτες με μακρινή ημερομηνία λήξης είναι πιθανό να είναι πιο φρέσκες και να διατηρούνται καλύτερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Ενώ η αγορά προϊόντων με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής μειώνει την πιθανότητα να χρειαστεί να πετάξετε τη σαλάτα επειδή έχει λήξει.

Να ελέγχετε την συσκευασία

Καλό είναι να αποφεύγουμε συσκευασίες που είναι φθαρμένες.

Ελέγξτε ότι η συσκευασία είναι καλά σφραγισμένη και δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι έχει ανοιχτεί ή χαλαρώσει. Αποφύγετε συσκευασίες που είναι σκισμένες, τρυπημένες ή έχουν οποιαδήποτε ορατή ζημιά.

Μην αγοράζετε συσκευασίες που έχουν υπερβολική υγρασία ή σταγονίδια στο εσωτερικό, καθώς αυτό μπορεί να είναι ένδειξη ότι τα φύλλα έχουν αρχίσει να σαπίζουν.

Τα σημάδια αυτά μπορεί να υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο μικροβιακών αλλοιώσεων και καλό θα είναι να μην προτιμώνται.

Να τοποθετείτε τις έτοιμες σαλάτες γρήγορα στο ψυγείο

Ελέγξτε τις οδηγίες φύλαξης για να βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τις σωστές πρακτικές αποθήκευσης.

Τοποθετήστε τη σαλάτα στο ψυγείο όσο το δυνατόν συντομότερα μετά την αγορά για να διατηρήσετε τη φρεσκάδα της.

Επίσης, βεβαιωθείτε ότι το ψυγείο σας έχει ρυθμιστεί στη σωστή θερμοκρασία.

Η σωστή θερμοκρασία αποθήκευσης είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων.

Να πλένετε καλά τα λαχανικά πριν την κατανάλωση

Σε κάθε περίπτωση, όλα τα φρέσκα λαχανικά, συσκευασμένα και μη, χρειάζονται πολύ καλό πλύσιμο, προτού καταναλωθούν.

Συνήθως οι έτοιμες σαλάτες έχουν προηγουμένως πλυθεί με χλωριωμένο νερό.

Ωστόσο, καλό είναι να πλένουμε τα λαχανικά, ακόμα και όταν η συσκευασία γράφει ότι είναι πλυμένα.

Πριν το πλύσιμο τους συστήνεται καλό πλύσιμο των χεριών μας καθώς πολλές φορές τα χέρια μας αποτελούν πηγές μικροβίων.

Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τις επιφάνειές που θα χρησιμοποιήσουμε για να πλύνουμε και να διαχειριστούμε τα λαχανικά μας.

Συμπέρασμα

Οι έτοιμες σαλάτες είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα νέα προϊόντα της αγοράς και αποτελούν μια υγιεινή και θρεπτική επιλογή για εμάς.

Σε έναν κόσμο που οι ρυθμοί ζωής είναι γρήγοροι και ο χρόνος μας περιορισμένος, οι έτοιμες σαλάτες αποτελούν μία ελκυστική επιλογή.

Έτσι, μπορούμε να προσλάβουμε τις συνιστώμενες ποσότητες λαχανικών, ακόμα και όταν ο χρόνος μας είναι περιορισμένος.

Πέραν αυτού, υπάρχουν πλέον στο εμπόριο μία ποικιλία έτοιμων σαλατών, επιτρέποντάς μας να επιλέξουμε ανάλογα με τις προτιμήσεις μας και τις διατροφικές μας ανάγκες.

Βέβαια κατά την αγορά μίας έτοιμης σαλάτας καλό θα είναι να δώσουμε την ανάλογη προσοχή στα παραπάνω σημεία που αναφέρθηκαν στο άρθρο μας για να κάνουμε τη βέλτιστη δυνατή διατροφική επιλογή για εμάς.

Βιβλιογραφία

1. Dewhirst RA, Clarkson GJJ, Rothwell SD, Fry SC. Novel insights into ascorbate retention and degradation during the washing and post-harvest storage of spinach and other salad leaves. Food Chem 2017 233:237-246. doi: 10.1016/j.foodchem.2017.04.082.